Γκ. Χαρδούβελης στο Πρώτο: Πολύ καλή πρόταση η έκθεση Ντράγκι – Επιτέλους η Ευρώπη ξυπνάει και βλέπει το πρόβλημα (audio)

«Οι αναλυτές νομίζω θα συμφωνήσουν ότι είναι μια πολύ καλή πρόταση. Έχει ψάξει, έχει κοιτάξει όλα τα θέματα, τα εξετάζει όλα εξ ολοκλήρου. Πρέπει να το δούμε ως πακέτο, να μην το δούμε μεμονωμένα και να αγχωθούμε μόνο για τη χρηματοδότηση γιατί μέσα εκεί υπάρχει και το κοινό χρέος. Υπάρχει ένα επιτόκιο χωρίς κίνδυνο, υπάρχουν πολλά. Προσπαθεί να ενοποιηθεί και το χρηματοοικονομικό κομμάτι. Άρα είναι σωστές οι προτάσεις». Την άποψη αυτή για την έκθεση Ντράγκι, που προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων στους οικονομικούς κύκλους της Ευρώπης, θετικές και αρνητικές, εξέφρασε ο Γκίκας Χαρδούβελης, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας, καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Ναι μεν Αλλά» με την Ευαγγελία Μπαλτατζή.

«Εμείς, ως Έλληνες μας συμφέρει, ιδίως σε θέματα άμυνας. Εννοείται ότι το θέλουμε, διότι εμείς ξοδεύουμε πάρα πολλά για την άμυνά μας. Οι Ευρωπαίοι για πολλές δεκαετίες ήταν κάτω από την ομπρέλα των Αμερικανών, δεν ξόδευαν πολύ για την κοινή άμυνα. Αυτή τη στιγμή η έκθεση Ντράγκι λέει ότι αγοράζουμε όπλα, αγοράζουμε από τρίτες χώρες. Πρέπει τουλάχιστον να κάτσουμε να μετρήσουμε τις ανάγκες μας και να κοιτάξουμε να δούμε πώς μπορούμε οι δικές μας οι εταιρείες να παράξουν αυτό το υλικό. Γιατί να δίνουμε τα λεφτά έξω από την Ευρώπη;» συνέχισε ο κ. Χαρδούβελης.

«Επιτέλους η Ευρώπη ξυπνάει και βλέπει το πρόβλημα» τόνισε, εξηγώντας γιατί βλέπει με αισιοδοξία τις εξελίξεις.

«Το να καταλάβεις το πρόβλημα, να το καταγράψεις και να συμφωνήσεις ότι αυτό είναι πρόβλημα, είναι το ήμισυ του παντός. Μετά έρχεται και η δράση. Νομίζω θα προχωρήσουμε. (…) Πάντοτε η Ευρώπη βελτιωνόταν μετά από μία κρίση» είπε χαρακτηριστικά.

Αναλύοντας την έκθεση Ντράγκι, ο κ. Χαρδούβελης, περιέγραψε πως στο σύνολό της, γίνεται μία απευθείας σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες κυρίως και πηγαίνοντας πίσω μέχρι το 2000 βλέπει ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ευρώπη υπολείπονται σημαντικά από τους ρυθμούς ανάπτυξης στις ΗΠΑ. «Και αυτό το χωρίζει σε δύο μεριές. Ένα είναι ότι ο πληθυσμός στην Ευρώπη δεν αυξάνεται, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζει και αυξάνεται. Το άλλο είναι η παραγωγικότητα εργασίας, δεν είμαστε πιο παραγωγικοί. Και αν η οικονομία λοιπόν, αν το βιοτικό μας επίπεδο δεν βελτιώνεται και παραμένει στάσιμο, αυτό αγχώνει τους πάντες, διότι πιθανόν να σχηματιστούν φυγόκεντρες δυνάμεις στην Ευρώπη, οι χώρες να μην τα βρίσκουν. Όχι μόνο το βιοτικό μας επίπεδο, αλλά και οι αξίες μας οι ευρωπαϊκές σιγά σιγά μπορεί να χαθούν. Αυτό ήταν ο δραματικός τόνος του κυρίου Ντράγκι. (…) Η συρρίκνωση της Ευρώπης σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό είναι το βασικό μέλημα. Και σου λέει αν δεν το έχεις αυτό, αν ο κόσμος, ο πολίτης δεν βλέπει ένα καλύτερο αύριο, προφανώς θα αρχίσει να βλέπει άλλα πράγματα. Θα αρχίσει να του φταίνε οι μετανάστες, θα αρχίσουν να του φταίνε πολλά πράγματα» ανέφερε.

Είναι πολλά τα αδύναμα στοιχεία που εντοπίζει η έκθεση, σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, επικεντρώνεται όμως σε τρεις τομείς.

«Ένα είναι οι νέες τεχνολογίες. Το δεύτερο είναι η πράσινη μετάβαση, το κόστος ενέργειας και της καθαρής ενέργειας. Και το τρίτο είναι η στρατιωτική άμυνα. Εκεί θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί έμφαση. Το πρόβλημα είναι γενικό και το εξειδικεύει σε οριζόντιες πολιτικές σε αυτούς τους τρεις τομείς. Έχει και πολιτικές σε επιμέρους τομείς, αλλά γενικά βλέπει ότι ο κλάδος της πληροφορικής είναι αυτό που έχει μεγάλη παραγωγικότητα. Εκεί ξοδεύεις ένα ευρώ, κερδίζεις τέσσερα, ενώ αν ξοδεύεις ένα ευρώ σε κάποιον άλλο κλάδο, σε κάποιο άλλο τομέα, δεν κερδίζεις 4, μπορείς να κερδίσεις ένα. Άρα επειδή είναι οριζόντιος. Οτιδήποτε κάνει όλη η οικονομία μας ψηφιοποιηθεί και πρέπει η Ευρώπη να μην τρέξει μπροστά και κάνει συγκρίσεις, λέει ότι δεν έχουμε τις μεγάλες εταιρείες που έχουν οι Αμερικάνοι, τα τελευταία δέκα χρόνια μείναμε πίσω. Μιλάει για τις κεφαλαιοποιήσεις των εταιρειών πληροφορικής και λέει στην Ευρώπη έχεις δυο, τρεις εταιρείες, στην Αμερική έχεις 40» επισήμανε.

«Και ένα πρόβλημα που έχει συζητηθεί ευρέως είναι ότι ναι μεν η Ευρώπη ως σύνολο και ως πληθυσμός είναι περίπου το ίδιο μέγεθος, ίσως και μεγαλύτερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά δυστυχώς είναι κατακερματισμένη στις επιμέρους χώρες. Δεν έχουμε μια ενιαία, μια μεγάλη αγορά και ένας λόγος που πιθανόν δεν μπορούν να αναπτυχθούν επιχειρήσεις και να μεγαλώσουν, είναι επειδή κινούνται στα όρια της χώρας τους, επειδή η γραφειοκρατία στις διαφορετικές χώρες δεν αφήνει την εταιρεία εύκολα να μετακινηθεί από τη μία χώρα στην άλλη και τελικά αντιμετωπίζει μια αγορά μικρή. Ενώ άμα είστε αμερικανική εταιρεία, αμέσως ανοίγεται μια αγορά 350 εκατομμυρίων ανθρώπων χωρίς περιορισμούς Και αυτό, επιμένει σε όλα τα κεφάλαια, το βλέπω, επιμένει, πώς να γίνει μια πραγματική ενιαία αγορά η Ευρώπη» συμπλήρωσε.

«Η έκθεση Ντράγκι πιστεύει ότι για να ξανακερδίσουμε ανταγωνιστικότητα πρέπει να ρίξουμε λεφτά, να επενδύσουμε. (…) Μιλάει λοιπόν για τα 800 εκατομμύρια, τα οποία είναι κυρίως και δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Είναι περίπου 4,5% του ΑΕΠ. Αυτή τη στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα χρήματα που πηγαίνουν σε νέες επενδύσεις από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα είναι περίπου το 22% της οικονομικής δραστηριότητας του ετήσιου ΑΕΠ. Αυτό θα πρέπει να το πάει περίπου στο 27. Εμείς ως χώρα είμαστε ακόμα στο 15. Κάποτε πριν την κρίση ήμασταν στο 22, έχουμε πέσει, στο 15, είχαμε πέσει, στο 10 -11, ανέβηκε τα τελευταία πέντε χρόνια, έχουμε πάει στο 15. Πρέπει να  πάμε και εμείς μπροστά. Οι συστάσεις της έκθεσης του Ντράγκι είναι κουτί και για εμάς. Διότι αν θέλουμε και εμείς γρήγορα να συγκλίνουμε με την υπόλοιπη Ευρώπη, πρέπει να επενδύσουμε στις νέες τεχνολογίες, γιατί εκεί είναι η υψηλότερη παραγωγικότητα. Άρα αυτό που λέει ο Ντράγκι να κάνει η Ευρώπη για να πιάσει την Αμερική, πρέπει να το κάνουμε εμείς δύο φορές για να πιάσουμε την Ευρώπη» τόνισε ο κ. Χαρδούβελης, σημειώνοντας πως η εν λόγω έκθεση έγινε θέμα συζήτησης επειδή όλοι ρωτάνε πού θα βρεθεί η χρηματοδότηση.

«Μία πηγή χρηματοδότησης, εφόσον η οικονομία πάει μπρος και η ευρωπαϊκή οικονομία πάει μπροστά, θα παράγεται περισσότερο προϊόν, άρα τα κράτη θα έχουν περισσότερα έσοδα από τους φόρους. Χωρίς να αυξήσουν τους συντελεστές θα έχουν περισσότερα έσοδα, άρα θα μπορούν να επενδύουν εκεί που λέει ο κύριος Ντράγκι. Οι επιχειρήσεις, ο ιδιωτικός τομέας επίσης θα έχει περισσότερα έσοδα σε μια οικονομία που πάει καλά, αν έχεις περισσότερα έσοδα θα έχεις μεγαλύτερη κερδοφορία, θα μπορείς να επενδύσεις. Αλλά αυτό δεν λύνει το πρόβλημα. Λύνει το μισό πρόβλημα. Θα υπάρχει ένα κενό χρηματοδότησης και πρέπει κάπως να βρεθεί αυτή η χρηματοδότηση, η οποία, ενώ υπάρχουν αποταμιεύσεις στην Ευρώπη, δεν κατευθύνονται στις επενδύσεις. Ο τρόπος που το λύνει είναι, λέει, πρέπει να σπρώξουμε να κάνουμε την Ευρώπη και μια ενωμένη Ευρώπη και στο χρηματοοικονομικό κομμάτι. Αυτή τη στιγμή αν θες να μπεις στο χρηματιστήριο για παράδειγμα, αντλείς πόρους από τη χώρα σου, ενώ αν είσαι στην Αμερική αντλείς πόρους από 350 εκατομμύρια κόσμο. Πρέπει και οι αγορές αυτές κεφαλαίου να ενοποιηθούν στην Ευρώπη. Άρα ζητάει την ενοποίηση. Η τραπεζική ένωση ακόμα δεν έχει γίνει πλήρης στην Ευρώπη, έχει γίνει το ξεκίνημα. (…) Αν λοιπόν όλη η Ευρώπη αποκτήσει μία κοινή χρηματοοικονομική αγορά, τότε και τα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα, θα πέσουν, άρα πιο εύκολα γίνεται μια επένδυση αν το κόστος χρήματος είναι μικρότερο. Και μάλιστα παρατήρησα σε ένα σημείο ότι προτείνει κάτι που πρέπει να γίνει και δεν κοστίζει, να γίνει κάτι αντίστοιχο που κάναμε εμείς στην Ελλάδα με τον Ηρακλή (…) Είναι σχετικά εύκολο, είναι κάτι γραφειοκρατικό. Νομίζω ότι θα είναι το πρώτο που θα γίνει» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χαρδούβελης.