Ρένος Χαραλαμπίδης στο ΕΡΤΝews: «Όταν μπαίνεις στα 50, αρχίζεις να έχεις κάτι να πεις»

Μια συζήτηση με τον Ρένο Χαραλαμπίδη φιλοξένησε ο Απόστολος Μαγγηριάδης στην εκπομπή ΕΡΤTalks με αφορμή τη νέα του ταινία «Νυχτερινός Εκφωνητής».

Ο Ρένος Χαραλαμπίδης μίλησε για την έμπνευση που τον οδήγησε να φτιάξει την ταινία, λέγοντας πως η ταινία είναι ένα μήνυμα προς τη νεότερη γενιά.

Στη συζήτηση με τον Απόστολο Μαγγηριάδη, ο Ρένος Χαραλαμπίδης μίλησε για τα θερινά σινεμά, τη νοσταλγία, την αίσθηση του χρόνου αλλά και τα όσα τον έχουν επηρεάσει ως καλλιτέχνη.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:

Απόστολος Μαγγηριάδης: Απόψε φιλοξενούμε τον Ρένο Χαραλαμπίδη, Ρένο καλησπέρα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Καλησπέρα, ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση, βρισκόμαστε σε ένα από τα σινεμά που αγαπάω πάρα πολύ, είναι ένα συνοικιακό σινεμά της Καλλιθέας, λέγεται ΣΙΝΕ-ΔΙΟΝΥΣΙΑ. Ένας λόγος που το αγαπώ πολύ, είναι γιατί ίδιος. Δηλαδή έχει παραμείνει το ίδιο από τη δεκαετία του ’80 και πραγματικά μπορείς να έχεις μια εμπειρία Λουκιανού Κηλαηδόνη, τα θερινά τα σινεμά με αγιόκλημα και γιασεμιά ενώ γύρω υπάρχει το αστικό τοπίο, εγώ το λέω urban κινηματογράφο, όπου μέσα σε ένα αστικό τοπίο Αθηναϊκό, με την αναρχία των πολυκατοικιών, έχουμε έναν οργανωμένο κήπο, έχουμε το ΣΙΝΕ-ΔΙΟΝΥΣΙΑ, έχουμε μια μυσταγωγία και μια υγιή νοσταλγία.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Λοιπόν, θα μιλήσουμε με αφορμή την τελευταία σου ταινία,  τον «νυχτερινό εκφωνητή», μια πάρα πολύ ωραία ταινία…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ευχαριστώ.

Απόστολος Μαγγηριάδης: … εγώ προσωπικά την εκτίμησα και την είδα με πολύ μεγάλη χαρά…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ευχαριστώ.

Απόστολος Μαγγηριάδης: … θέλω όμως να ξεκινήσουμε από αυτό που συζητάμε τώρα. Από το θερινό σινεμά. Ξέρεις, γίνεται μια πολύ μεγάλη συζήτηση στην Ελλάδα, για το πώς το καλοκαίρι μας αλλάζει. Με τον υπέρ-τουρισμό, με την κλιματική κρίση, είμαστε για 10-15 συνεχόμενες ημέρες στους 40 βαθμούς, υπάρχουν όμως κάποια στοιχεία που δεν αλλάζουν ποτέ. Ένα από αυτά είναι το θερινό σινεμά. Είναι στοιχείο της… του Ελληνικού τρόπου ζωής, το θερινό σινεμά στην πόλη ή στο χωριό.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Το θερινό σινεμά είναι μια εφεύρεση δικιά μας. Βέβαια πολλοί λένε ναι και στο εξωτερικό κάνουν προβολές σε πάρκα, μην μπερδεύουμε κάτι. Το θερινό σινεμά στην Αθήνα και στην επαρχία, σε όλη την Ελλάδα, δεν είναι μια οθόνη κάπου, προβάλλει. Είναι μια κουλτούρα ολόκληρη. Είναι το ταμείο. Είναι το μπαρ. Είναι τα τραπεζάκια. Είναι η αίσθηση του ραντεβού που έχουν όλοι αυτοί οι θεατές, κάτω από τον έναστρο Αττικό ουρανό. Το καλοκαιρινό σινεμά, είναι τα φυτά, είναι οι μυρωδιές που βγάζουν οι βασιλικοί που είναι πάρα πολλοί εδώ, είναι το αγιόκλημα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Είναι οι ήχοι πολλές φορές από την πόλη που δεν σταματάει να λειτουργεί…

Ρένος Χαραλαμπίδης: … από την πόλη, αυτό πρέπει να το υπογραμμίσουμε Απόστολε, γιατί για μένα, εγώ πάω στο καλοκαιρινό σινεμά, για να ακούσω και την πόλη. Δηλαδή αυτό είναι μια σπάνια… ειδικά η τελευταία μου ταινία «Νυχτερινός Εκφωνητής», όταν την έφτιαχνα, που την έφτιαξα για τα καλοκαιρινά τα σινεμά, σκεφτόμουν ότι ακόμα και ο ήχος της Συγγρού που ακούμε τώρα, ταιριάζει κατά κάποιον τρόπο στον «Νυχτερινό Εκφωνητή». Άρα είναι και ήχος, το καλοκαιρινό σινεμά είναι και ήχος. Και που και που, όπως τις μέρες που διανύουμε με μεγάλη ζέστη, είναι και τόπος ρεσιτάλ των τζιτζικιών. Δηλαδή πας καλοκαιρινό σινεμά και το τζιτζίκι δίνει δυνατά. Ένα μικρό, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης που είχε γράψει αυτό το υπέροχο τραγούδι, το ‘χει θέσει πολύ ωραία, είναι ένας τόπος παραγωγής αναμνήσεων το καλοκαιρινό σινεμά. Ειδικά αν έχεις την υπομονή να βγει και το φεγγάρι, να σε συνοδεύσει, καλόν είναι οι νέοι γονείς τα παιδιά τους να τα πηγαίνουν στα καλοκαιρινά σινεμά. Έχει πολύ ωραίες παιδικές ταινίες και να αρχίσει η παιδική ψυχή να χαράζεται υγιώς, από μια νοσταλγία που δεν έχει μέσα τίποτα το άρρωστο, τίποτα το επώδυνο, αλλά πραγματικά είναι κάτι το μαγικό.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Το θερινό σινεμά, είναι και μια ευκαιρία επίσης να δεις και ταινίες κλασικές, είναι κάποιον τρόπο… το καλοκαίρι πατά ένα pause.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Αυτό είναι δώρο της Αθήνας, γιατί δεν είναι έτσι στην Ευρώπη, δηλαδή τώρα αυτήν την στιγμή στις Ευρωπαϊκές πόλεις, σπανιότατα μπορείς να δεις το ρεπερτόριο που μπορείς να δεις στην Αθήνα. Εγώ δηλαδή, έχω και ένα όνειρο ενός πολύ παράξενου τουρισμού, όπου να έρχονται στην Αθήνα τα καλοκαίρια τουρίστες, για να δούνε Casablanca. Σε μεγάλη οθόνη και με καλή ανάλυση.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Την Casablanca την είδα σε θερινό σινεμά, όπως και τον Νονό, επίσης τον είδα σε θερινό σινεμά.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ο Hitchcock σκίζει.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ο Hitchcock πουλάει πάρα πολύ καλά, ξέρεις οι Αμερικανοί, έχουν το Drive In για παράδειγμα που πηγαίνουνε…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Δεν είναι το ίδιο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: … δεν είναι το ίδιο καθόλου, αυτό θέλω να πω, ότι στο Drive In είσαι μέσα σε ένα αυτοκίνητο, παίρνεις και την πορτοκαλάδα σου, είσαι με τον σύντροφο σου, τη σύντροφο σου, κάποιους φίλους, αλλά σταματάει, περιορίζεται μες το αυτοκίνητο.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και μπαίνεις στο αυτοκίνητο, φεύγεις με το αυτοκίνητο, δεν κοιτάζεις τον διπλανό σου, δεν έχεις την αίσθηση αυτού του μαζί. Όπως το θερινό σινεμά.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς και επίσης δεν έχεις… αυτό που έλεγα πριν, δεν έχεις την αίσθηση των φυτών του κήπου, όπου το καλοκαιρινό σινεμά, πάντα είναι ένας κήπος. Δεν έχεις την αίσθηση του κήπου ένα και δύο, δεν έχεις την αίσθηση του ήχου. Γιατί τα Drive In είναι απομακρυσμένα, είχαμε και εμείς παλιά Drive In,  στην εθνική οδό  κάποιος που περνάει και βλέπει μια ξεχασμένη τεράστια οθόνη, εκεί προς τη Θήβα, ήταν από ένα Drive In που απέτυχε.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και έπιασε το Drive In?

Ρένος Χαραλαμπίδης: Καθόλου.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Απέτυχε.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Φοβάμαι βέβαια ότι ήταν πορνογραφικό, αλλά αυτό είναι κάτι άλλο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Μάλιστα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Επίσης για τα καλοκαιρινά σινεμά θα ήθελα να παρακαλέσω τον Δήμο Αθηναίων, να εισακουστεί μια πρόταση μου, ώστε να αποσυμφορηθεί το κέντρο της Αθήνας από τουρίστες, με τον εξής τρόπο. Υπάρχουν πολύ ωραία καλοκαιρινά σινεμά του δήμου, που είναι στα πέριξ, στην περιφέρεια του δήμου. Πατήσια κλπ. Μπορεί ο δήμος να φτιάξει ένα είδος τουρισμού, όπου τουρίστες να πηγαίνουν και να βλέπουν κλασικές ταινίες σε πιο απομακρυσμένους κινηματογράφους των Αθηνών. Αυτό νομίζω θα αποσυμφορήσει πάρα πολύ. 

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωραία, λοιπόν. «Νυχτερινός Εκφωνητής». Καταρχάς πώς σου ήρθε η ιδέα;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Έκανα πάρα πολλά χρόνια να κάνω ταινία, για έναν και μοναδικό λόγο. Δεν είχα τι να πω. και συνήθως όταν μπαίνεις στα πενήντα, αρχίζεις να έχεις κάτι να πεις, πρώτα στον εαυτό σου, που πρέπει να πεις «Ρένο, από δω και πέρα δεν θα συγκαταμετρηθείς τους νέους. Τα 40 έχουν ένα απόηχο νεότητας. Στα 50 και official, official όχι ψυχοπνευματικά, στα χαρτιά δεν ανήκεις στους νέους. Για παράδειγμα, ξεκαθάριζα τα χαρτιά μου και έβλεπα το απολυτήριο του στρατού και έβλεπα τη ροζέτα, ροζέτα είναι αυτό που μας δίνανε σε περίπτωση επιστράτευσης. Και μίλαγα με έναν φίλο μου από τον στρατό και μου λέει δεν το χρειάζεσαι πια, από δω και πέρα δεν πρόκειται να σε καλέσουνε.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Δεν σε καλούν ποτέ.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εκεί καταλαβαίνεις ότι δεν είσαι πια νέος. Αλλά δεν παίζει ρόλο να είσαι νέος, μπορεί να είσαι πολύ ενδιαφέρον ώριμος, να ζεις την ωριμότητα σαν μια μεγάλη περιπέτεια. Να έχεις μια ανθισμένη ωριμότητα. Μπαίνοντας λοιπόν εκεί εγώ, έπαθα μιαν από τις πολλές μου υπαρξιακές κρίσεις, την οποίαν θέλησα να μοιραστώ με το κοινό και οι εμμονές μου, κατάλαβα ότι θα είναι χρήσιμες. Εγώ έχω μια μεγάλη εμμονή με το μπαλέτο. Μου αρέσει πολύ το μπαλέτο, επίσης χορεύω και εγώ λίγο, μου αρέσουν μουσικές όπως η Jazz…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ρένο, το μπαλέτο συγγνώμη, ήταν ένα απωθημένο το μπαλέτο, ήθελες να…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Πολύ μεγάλο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: … με κάποιον τρόπο να ασχοληθείς;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εγώ παιδιόθεν μου άρεσε πολύ το μπαλέτο και τώρα παρακολουθώ και βλέπω. Δεν ασχολήθηκα γιατί ήμουν παιδί  λαϊκής οικογένειας, ο μπαμπάς μου ήταν εργάτης, ήταν αγρότης και πεταλωτής στον Έβρο, μετά ήρθε στην Αθήνα έγινε κηπουρός, μετά έγινε εργάτης και εκεί στη δεκαετία του ’70, όχι ότι δεν με αφήνανε, τους φαινόταν πολύ παράξενο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Τους φαινόταν παράξενο να πει ένα παιδί, ξέρεις με ενδιαφέρει και θέλω να…

Ρένος Χαραλαμπίδης: … το μπαλέτο. Βέβαια σε βαθύ γήρας ο πατέρας μου, καθόμασταν στον Έβρο στο χωριό και  έβλεπα μπαλέτο, μου είπε Ρένο ξέρεις μετάνιωσα που δεν σε έγραψα στο μπαλέτο. Θα σου πήγαινε πάρα πολύ. Και βέβαια μου λέει δεν είναι αργά. Μπορείς και τώρα, βέβαια ήμουνα 40 τόσων χρονών δεν πειράζει, αλλά καμιά φορά ξέρεις τι σκέφτομαι; Γιατί όχι; Δηλαδή γιατί όχι ένας άνθρωπος 53 χρονών, να μην αρχίσει να σπουδάζει μπαλέτο και να χορεύει για τον εαυτό του και τους φίλους του.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ναι, άμα όντως το ξεκινήσεις στη λογική ότι το κάνω για τον εαυτό μου, πραγματικά νομίζω ότι απελευθερώνεσαι και λες ότι δεν έχει νόημα για μένα ίσως, το αποτέλεσμα αλλά έχει πολύ μεγαλύτερο νόημα, το τι μου δίνει εμένα προσωπικά.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Τι σημασία έχει.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Αλλά λες ότι είναι μια ταινία στην οποία με κάποιον τρόπο μιλάς καταρχάς στον εαυτό σου.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι, μόνο στον εαυτό μου, ένας λόγος…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Αλλά με κάποιον τρόπο απευθύνεσαι σε όλους εμάς, που εντάξει δεν έχουμε κλείσει τα 50 αλλά οδεύουμε σιγά-σιγά προς τα 50.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Απόστολε, θα σου πω κάτι, το οποίο και το ξέρω και πολύ καλά, αν μιλάς ειλικρινά με τον εαυτό σου, μιλάς με όλους τους ανθρώπους. Από το ίδιο ύφασμα είμαστε φτιαγμένοι όλοι. Τώρα μην κοιτάς που η ζωή και τα πράγματα τα φέρνουν αλλιώς. Κάθε ταινία που είναι μια ειλικρινής συζήτηση με τον εαυτό μου, όπως τα «Φθηνά Τσιγάρα» σε βάθος κόσμου  μίλησε με πολύ κόσμο. Ο «Νυχτερινός Εκφωνητής», είναι ένας εσωτερικός μονόλογος, που έχει και πολλή μεγάλη εμπορική επιτυχία, που αυτή είναι πολύ ωραία έκπληξη.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ξέρεις κάτι,  επειδή αναφέρθηκες στα «Φθηνά Τσιγάρα» και είπα ότι θέλω να κάνω συνέντευξη που δεν θα μιλήσουμε για τα «Φθηνά Τσιγάρα», γιατί όλος ο κόσμος το επαναφέρει και σε μεγάλο βαθμό ο περισσότερος κόσμος σε έχει αγαπήσει με τα «Φθηνά Τσιγάρα», αλλά ξέρεις σκεφτόμουν, με κάποιον τρόπο, έχεις γίνει ένας ταξιδευτής του χρόνου, για αρκετές γενιές. Δηλαδή κάπως μας πηγαίνεις πίσω. Λέμε «Φθηνά Τσιγάρα». Το καλοκαίρι το ’99 τον Αύγουστο, μάλλον ήμασταν καμιά 50αριά άνθρωποι στο κέντρο της Αθήνας, ένας από αυτούς ήμουν και εγώ τον Αύγουστο στην Αθήνα…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ήσουν και εσύ; Το αγαπούσες το

Απόστολος Μαγγηριάδης: Το αγαπούσα, με κάποιον τρόπο τα «Φθηνά Τσιγάρα» λειτουργούν σαν μια επιστροφή σε εκείνην την εποχή και τώρα με τον «Νυχτερινό Εκφωνητή» πάλι… δεν ξέρω… το τοποθετείς χωροχρονικά στη δεκαετία του ’90…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι, αρχές του ’90…

Απόστολος Μαγγηριάδης: … και βλέπεις έναν άνθρωπο ο οποίος γράφει το τηλέφωνο του…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Σε χαρτάκι, σου έκανε εντύπωση, μου το χες πει.

Απόστολος Μαγγηριάδης: … σε μια χορεύτρια σε ένα χαρτάκι. Ξέρεις πόσα χρόνια… το ‘χα ξεχάσει ότι οι άνθρωποι γράφαμε το τηλέφωνο μας σε χαρτάκι.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Αυτό όχι μόνο το έχουμε ξεχάσει, είναι σαν μη συνέβη ποτέ. Είναι τόσο μακρινό, αλλά και τόσο κοντινό. Ξέρεις, η δικιά μου… εσύ είσαι λίγο νεώτερος από μένα, αλλά η δικιά μου γενιά το ’90, ήτανε μια γενικά γέφυρα, που πέρασε από τον αναλογικό στον ψηφιακό κόσμο. Μια κομβική γενιά.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωστόσο και εμείς τα παιδιά των ‘90s που ενηλικιωθήκαμε στα ‘90s, έτσι το ζήσαμε ακριβώς, δηλαδή…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι, το καταλαβαίνω. Στο σχολείο προλάβατε;

Απόστολος Μαγγηριάδης: Στο σχολείο προλάβαμε οριακά το internet, στο πανεπιστήμιο ξεκίνησαν τα κινητά τηλέφωνα, άρα κάναμε αυτό το πέρασμα ουσιαστικά. Το ζήσαμε έτσι.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Το ζήσατε. Τυχαία αυτό. Εμένα δεν μου αρέσει να νοσταλγώ ρηχά. Το να πεις τι ωραία, δεν είναι ωραία έτσι. Τι λείπει από τότε και το βλέπω και ερμηνεύω, γιατί τόσοι νέοι παρακολουθούν τις ταινίες μου και τα «Φθηνά Τσιγάρα» και τον «Νυχτερινό Εκφωνητή», που συνδέονται και εξυμνούν τον αναλογικό κόσμο. Στον αναλογικό κόσμο, υπήρχε βραδύτητα. Οι συναντήσεις των ανθρώπων, ήταν λίγο δύσκολες. Άρα έπαιρνες τον χρόνο σου, να σκεφτείς τι άκουσες, τι είπες και τι θα πεις. Δηλαδή το να αφήσεις ένα μήνυμα σε ένα τηλεφωνητή τότε, ήταν μεγάλη περιπέτεια.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Σήμαινε ότι θα το αφήσεις, μετά από κανένα 2ωρο, 3ωρο θα το άκουγε, οι πιο εξελιγμένοι μπορεί να έπαιρναν τηλέφωνο στον τηλεφωνητή και με έναν κωδικό να άκουγαν τα μηνύματα τους από τον τηλεφωνητή…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς, τότε έβγαινε αυτό, ναι αλλά και πάλι ο χρόνος είχε τη μπαγκέτα του μαέστρου. Τώρα έχουμε… για αυτό σήμερα γίνονται τόσες παρεξηγήσεις. Γιατί μπορούμε χωρίς φίλτρο να επικοινωνούμε. Και έτσι δυσκολεύονται λίγο να χτιστούν οι ανθρώπινες σχέσεις. Πιστεύω ότι πρέπει να επανέλθει η βραδύτητα και η δεύτερη και τρίτη σκέψη όταν παίρνουμε ένα κινητό και πάμε κάτι να γράψουμε. Αυτό μας το προσφέρει ο τότε αναλογικός κόσμος. Απ’ την άλλη πλευρά, να πούμε ότι εκείνη η εποχή ήταν και μια εποχή όπου η Ελλάδα ήταν στην περιφέρεια του κόσμου, δεν τη νοσταλγώ. Τώρα μου αρέσει το κέντρο της Αθήνας. Τότε που και συ έκανες βόλτες το ’99 δηλαδή, στο Σύνταγμα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: … τίποτα, μόνο κάτι φοιτητές σαν και μας που χρωστούσαμε μαθήματα και έπρεπε να βρεθούμε τον Αύγουστο στην Αθήνα για να ξεκινήσουμε να διαβάζουμε.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωστόσο, επειδή μιλάς για τα 90s. Στα 90s υπήρχε μια πολύ μεγαλύτερη αισιοδοξία…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι, ασφαλώς.

Απόστολος Μαγγηριάδης:… μπορεί η Αθήνα να ήταν χάλια και ήταν χάλια, δεν είχαν γίνει έργα, δεν είχαν αλλάξει οι όψεις των… του κέντρου, δεν υπήρχε μετρό ακόμα το ’99. Άρα μιλάμε για μια εποχή που τα πράγματα ήταν πολύ πιο δύσκολα σε επίπεδο καθημερινότητας, ωστόσο ήταν μια πιο αισιόδοξη εποχή. Σήμερα, νιώθω ότι με κάποιον τρόπο αυτή η αισιοδοξία κάπως έχει φύγει. Δεν ξέρω αν το συμμερίζεσαι. Γιατί το λέω; Γεωπολιτικά να το δεις, τα 90s είχε τελειώσει ο Ψυχρός Πόλεμος, θεωρούσαν όλοι ότι η παγκοσμιοποίηση θα επικρατήσει και ότι με κάποιον τρόπο όλοι θα ζούμε μια ζωή στην ευημερία, ότι τα πράγματα θα γίνουν μονίμως καλύτερα. Υπήρχε μια αισιοδοξία. Σήμερα δυστυχώς, υπάρχει μια πολύ μεγαλύτερη γκρίνια και στους νέους, που θέλουν το γρήγορο, θέλουν το εφήμερο, έρχεται σε αντιδιαστολή με αυτό το οποίο εσύ ανέφερες προηγουμένως. Και αναρωτιέμαι στο σημείο αυτό, τελικά αν και εμείς ως γενιά αρχίζουμε και γινόμαστε σαν τους μεγαλύτερους, που κάθε γενιά με κάποιον τρόπο κατηγορεί την επόμενη ότι δεν αντιλαμβάνεται σωστά τον κόσμο. Δεν ξέρω πώς το βλέπεις εσύ αυτό.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Απόστολε, θα διαφωνήσω.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωραία. Αυτό είναι το νόημα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Πιστεύω ότι σήμερα οι νέοι είναι πιο σοφοί από μας και όλη η αισιοδοξία που είχαμε τότε στα 90s ήταν ψεύτικη. Απλά δεν ξέραμε τι θα ακολουθήσει. Όταν ήσουνα φοιτητής, είχες τον απόηχο της μεταπολίτευσης θετικά, η αλλαγή, μπήκαμε στην Ευρώπη και ούτω καθεξής.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Περιμέναμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες τότε, η Ελλάδα  ανέβαινε, η κοινωνία κλπ.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Ελλάδα ανέβαινε, σε κανένας ορίζοντα δεν υπήρχε η καταστροφή. Σήμερα ένας νέος, φοιτητής, έχει ζήσει τη μεγάλη κρίση, τον Covid, άρα για αυτό σήμερα η νεολαία είναι πιο συγκρατημένη. Θεωρώ ότι οι νέοι σήμερα, είναι ελαφρώς πιο σοφοί. Είναι συγκρατημένοι όχι γιατί είναι απαισιόδοξοι, είναι συγκρατημένοι γιατί έχουν δει την καταστροφή. Εμείς δεν την ξέραμε, κάναμε μετωπική σύγκρουση. Άρα λοιπόν, ορθό αυτό που λες ότι κάθε γενιά γκρινιάζει, αλλά είναι ένα άλλο είδος γκρίνιας, που δεν το ξέρουμε εμείς, γιατί τώρα κάνω και εγώ παρέα με νέους και καταλαβαίνω τι γίνεται, δεν είναι ακριβώς γκρίνια, έχουν τον νου τους. Δεν έχουν αυτό το ντου που είχαμε τότε εμείς, θυμάσαι; Μπροστά, άλλαξε ο αιώνας, τρέχουμε την τρίτη δεκαετία, του εικοστού..

Απόστολος Μαγγηριάδης: Την τρίτη χιλιετία ναι.

Ρένος Χαραλαμπίδης: … την τρίτη δεκαετία του…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Την Τρίτη δεκαετία του 21^ου αιώνα, ναι.

Ρένος Χαραλαμπίδης: … και της τρίτης χιλιετίας. Είναι τόσο καινούργιος ο κόσμος, που ίσως δεν πρέπει να τον αναλύσουμε με εργαλεία των προηγούμενων δεκαετιών και αιώνων. Για αυτό με είδες να μπαίνω πολύ δυναμικός και διαφώνησα, με την έννοια ότι ας περιμένουμε λίγο τους νέους να μιλήσουν. Γιατί μπορεί οι νέοι να είναι λίγο μπλοκαρισμένοι λόγω των συνθηκών, αλλά μπορεί ως ώριμοι, να είναι πολύ εντυπωσιακοί.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωραία, το κρατάω και συμμερίζομαι τη δική σου αισιοδοξία. Είπες λίγο πριν, περιέγραψες τον εαυτό σου, ως τον ώριμο τον 50άρη, ο οποίος όμως έχει κάτι να πει στους νεώτερους, αυτό πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι, δηλαδή θέλω να πω, πώς κρατάς έναν ρόλο, όχι του σοφού γέροντα αλλά του πιο ώριμου να το πω έτσι μεσήλικα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Θα ‘θελα να κρατήσω τον ρόλο του ιχνηλάτη, είμαι μπροστά, ανοίγω τον δρόμο του χρόνου και δίνω πληροφορίες στους πιο πίσω, όπως και μένα κάποτε μου δώσανε οι μπροστά, πάρε μερικές πληροφορίες για να μην κάνεις τα λάθη που έκανα εγώ, για να κάνεις καινούργια λάθη, ενδιαφέροντα.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Αλλά να κάνεις άλλα λάθη.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Άλλα λάθη.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Δηλαδή να μην κάνουμε τα ίδια λάθη.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Να κάνουμε ρε Απόστολε, αν τώρα οι νέοι κάνουν τα λάθη που κάναμε εμείς, γιατί θέλουμε και εμείς να κερδίσουμε από τους νέους, βλέποντας καινούργια λάθη. Εγώ λοιπόν νιώθω σαν έναν πληροφοριοδότη, από τις παγίδες που υπάρχουν για να αποφευχθούν και να πατηθούν καινούργιες παγίδες. Δυστυχώς, πολύ αργά στη ζωή μας οι άνθρωποι θυμούμαστε αυτά που μας λέγανε οι παλαιότεροι και σιγά-σιγά λέμε, κοίτα να δεις πόσο δίκαιο είχε ο πατέρας μου ρε παιδί μου. Σιγά-σιγά, αλλά έτσι είναι η φύση. Έτσι είναι τα πράγματα.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Αυτό με το δίκαιο που δίνεις στον πατέρα σου, επίσης μου κάνει μια πολύ μεγάλη εντύπωση, διότι υποτίθεται ότι κάποια στιγμή στην πρώιμη νεότητα; Αργότερα; Έρχεται ξέρεις μια σύγκρουση με αυτό που έχεις μάθει στο σπίτι σου. και τελικά μετά την σύγκρουση, επανέρχεσαι στο να επιβεβαιώσεις αυτά τα οποία σου έμαθαν οι γονείς σου, αργότερα;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι. Η φύση… νομίζω είναι φτιαγμένο από τη φύση αυτό. Είναι … για να μπορέσεις να… είναι μέρος της εξέλιξης να συγκρουστεί ο νέος με τους γονείς. Και βέβαια είναι μέρος της εξέλιξης όταν προχωρήσει το μονοπάτι και περάσει από εκεί που περάσανε και οι άλλοι, να αρχίσει να… να αρχίσουν να αποκτάνε νόημα όλες αυτές οι ψηφίδες, που ως νέος δεν κατάλαβες γιατί υπάρχουν. Μα τι είναι αυτά που μου λένε; Αλλά η εμπειρία δεν μεταβιβάζεται για έναν και βασικό λόγο. Ότι η ζωή τους καθενός μας, είναι μοναδική. Δεν μπορώ εγώ στον νέο, να μεταβιβάσω αυτά που έζησα γιατί είναι άλλη η νεότητα του. Ζει μια άλλη νεότητα από αυτήν που έζησα εγώ, όπως και εγώ έζησα μια άλλη νεότητα από τον πατέρα μου, που ήταν πεταλωτής στο χωριό και ήταν τα τρακτέρια, έφυγε το πετάλωμα, ήρθε στην πόλη. Άλλη νεότητα έζησε αυτός.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωραία, στην ταινία ακόμη ένα… μια βασική σταθερά της ταινίας είναι το ραδιόφωνο. Και ξέρεις κάτι; Το ραδιόφωνο όσο και αν τα πράγματα αλλάζουν ταχύτατα, το ραδιόφωνο έχει κάποιες σταθερές που παραμένουν ίδιες.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ειδικά το μαγικό ραδιόφωνο της ΕΡΤ. Εγώ είμαι… όταν λέμε φανατικός για πάρα πολλές δεκαετίες. Πιστεύω ότι το κρατικό ραδιόφωνο έχει τα πρωτεία, είναι ο βασιλιάς του ραδιοφώνου, τα αρχεία του είναι τόσο ωραία, άκουγα τώρα, προχθές κάτι παραστάσεις της δεκαετίας του ’50, δηλαδή ένας άνθρωπος που θέλει να έχει πραγματικά εμπειρίες ραδιοφωνικές μες τη νύχτα, αν βάλει τρίτο πρόγραμμα, πρώτο πρόγραμμα, δεύτερο πρόγραμμα και ακούσει, πραγματικά πάει σε άλλους κόσμους. Εμείς… εσύ ήσουνα λίγο πιο μικρός, τη δεκαετία του ’80… να πούμε στους νέους ότι το ’80 δεν υπήρχε… υπήρχε μόνο το κρατικό ραδιόφωνο και η τηλεόραση…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και κάποιοι πειρατές ουσιαστικά, ελάχιστοι…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ελάχιστοι και με τοπική εμβέλεια. Και η τηλεόραση 12 η ώρα έκλεινε. Δηλαδή…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Θυμάμαι ακόμα το τσοπανάκο, ο οποίος σηματοδοτούσε τη λήξη.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Άρα λοιπόν, η νύχτα για έναν έφηβο, είχε μόνο μια διέξοδο, το ραδιόφωνο. Και ο νυχτερινός εκφωνητής, ήταν ο μάγος της νύχτας. Μιας άλλης νύχτας, πραγματικά ήσυχης. Μέσα από κει, διείσδυσε μέσα μου η μαγεία του ραδιοφώνου, τώρα έχω μια εκπομπή στο «Εν Λευκώ» κάθε μέρα 10-12 και μέσα εκεί κατάλαβα… ξέρεις η φαντασία έχει ανάγκη μόνο τον ήχο. Όχι την εικόνα. Για αυτό πιστεύω το νυχτερινό ραδιόφωνο όλα αυτά τα χρόνια, μεγάλωσε γενιές, όπου η φαντασία έπαιρνε τα ηνία και με τη φαντασία βυθίζεσαι στον εαυτό σου. Το ταξίδι της αυτογνωσίας, περνάει μέσα από τη φαντασία, ανακαλύπτεις πράγματα για τον εαυτό σου. και το ραδιόφωνο… να ας πούμε, μου αρέσει πολύ η εκπομπή του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, στο τρίτο πρόγραμμα. Ο αυτόματος τηλεφωνητής, ο οποίος έχει σχέση με την ταινία μου. Στην ταινία μου έχουμε πάρα πολλούς αυτόματους τηλεφωνητές. Χωρίς να υποτιμούμε βέβαια όλα τα άλλα ραδιόφωνα της Ελλάδας, που αυτήν την στιγμή ανθίζουν, αλλά όσο να ‘ναι ρε παιδί μου, αυτό το τρίτο πρόγραμμα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Απλά θέλω να επιμείνω λίγο στο ότι ενώ η τηλεόραση έχει αλλάξει, κανείς επιλέγει το πότε θα παρακολουθήσει ένα πρόγραμμα, την εκπομπή μας κάποιοι την βλέπουνε αυτήν την στιγμή live στο ERT NEWS, αύριο κάποιες ώρες θα την παρακολουθήσεις στο Youtube, μπορεί ο καθένας να επιλέξει το πότε θα το δουν ή να μπουν στο ERTFLIX και να την παρακολουθήσουν. Μια σειρά, την επιλέγει ο καθένας, το Crown οποιαδήποτε σειρά που έχει το ERTFLIX ο καθένας το παρακολουθεί όποτε θέλει. Μια ταινία αντίστοιχα, μπορείς να την αγοράσεις, να τη νοικιάσεις, την παρακολουθείς όποτε θέλεις. Καλά, ειδήσεις διαβάζουμε στα smartphones ή παρακολουθούμε. Αλλά ραδιόφωνο, παρακολουθείς πάντα εκείνη την στιγμή και αν θέλεις να μιλήσεις, με τον βραδινό εκφωνητή, τον νυχτερινό εκφωνητή, καλείς εκείνη την ώρα και μιλάς μαζί του…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Το εδώ και το τώρα Απόστολε. Αυτό που εμένα… γιατί ας πούμε το Spotify, δεν φτουράει στο ραδιόφωνο… με το ραδιόφωνο. Γιατί το Spotify, δεν έχει το εδώ και το τώρα και τον μεσάζοντα. Ότι είναι η μουσική, εγώ και εσύ. Τώρα. Για μένα αυτό είναι ραδιόφωνο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και το τηλέφωνο που χτυπάει επίσης, έτσι;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Το τηλέφωνο που χτυπάει τώρα και που μπορείς να του μιλήσεις, είναι σημαντικό και κάτι ακόμα που έχει χαθεί. Ίσως αυτό λείπει από τα ‘90s. Ιεροτελεστία. Ξέρω ότι, όχι ότι ώρα θέλω, όπως είπες πριν, αλλά την τάδε ώρα, θα ανοίξεις τον δέκτη σου.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και θα είμαι εκεί, για να… θα σταματήσω οτιδήποτε κάνω και θα είμαι εκεί, να τον ακούσω.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Αυτό. Όπως οι εύζωνες, τηρούν την ιεροτελεστία εδώ και έναν αιώνα και είναι δώρο των ευζώνων προς τον κάθε Αθηναίο, ο οποίος ξέρει ανά πάσα στιγμή, όσο μόνος και να νιώθει, μπορεί να πάει στην Πλατεία Συντάγματος και να βρει μια παρέα σιωπηλή, που είναι εκεί και κάνει τα ίδια, με μεγάλη συγκίνηση. Ιεροτελεστία, για παράδειγμα στα 90s η ιεροτελεστία της τηλεόρασης. Ξέραμε ότι τη Δευτέρα 9 η ώρα, θα έπαιζε το σήριαλ που  έκανε επιτυχία τη χρονιά εκείνη. Δευτέρα λοιπόν, 9 η ώρα έπρεπε να ήσουνα σε μία τηλεόραση, μαζί με άλλους, για να το δείτε.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και να ζήσεις την κοινή εμπειρία.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Και να ζήσεις… αυτό λοιπόν Απόστολε λείπει. Η κοινή εμπειρία, που τη δίνει το καλοκαιρινό σινεμά τώρα κατά έναν παράξενο λόγο. Έχεις ραντεβού εδώ 11 η ώρα, 10:30, 9:00, κοινή εμπειρία, αυτό πρέπει να βρούμε, να ξαναμοιραστούμε, την κοινή εμπειρία.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Αυτό είναι πολύ σημαντικό που λες και όντως συνδέεται με αυτό όπως το ξεκινήσαμε, η κοινή εμπειρία λοιπόν και την κρατάμε, να το συζητήσουμε και λίγο ξανά, ένα σημαντικό ζήτημα που πραγματεύεται η ταινία, είναι και ο… να μην τον αποκαλέσουμε χαμένο έρωτα, αλλά ένας νεανικός έρωτας.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ας τον πούμε έρωτα σε εκκρεμότητα.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Σε εκκρεμότητα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Αυτοί είναι οι χειρότεροι έρωτες, ξέρεις. Οι έρωτες σε εκκρεμότητα.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Γιατί;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Γιατί σε γεμίζουν ερωτηματικά και αρνητικές φαντασιώσεις. Αν είχε γίνει εκείνο, τώρα θα ‘μουν αλλιώς κλπ. ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Πώς είναι;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ο χαρακτήρας μας. Δηλαδή και να έχει πραγματοποιηθεί ο έρωτας που είναι σε εκκρεμότητα, θα συνέβαινε αυτό που έχουμε χαραγμένο μέσα μας, που είναι ο χαρακτήρας μας. Είναι μάταιες φιλοσοφικές ίσως αναζητήσεις, το αν εκείνη η κοπέλα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Το τι θα γινόταν αν, δεν είναι μια συζήτηση που αφορά μόνο τον έρωτα, εννοείται,  νομίζω σε όλους τους ανθρώπους έχει συμβεί, στους περισσότερους εν πάση περιπτώσει, αλλά είναι μια συζήτηση που αφορά την πολιτική, την οικονομία, τις ανθρώπινες σχέσεις συνολικά, τι θα γινόταν αν, το αντιμετωπίζουμε στην πολιτική επιστήμη, για παράδειγμα. Τι θα γινόταν αν ξέρω εγώ, στις εκλογές τις τάδε, είχε προκύψει ο Β και ο Γ. Δηλαδή είναι σύμφυτο της ανθρώπινης φύσης αυτή η συζήτηση, άρα εδράζεται και στο κομμάτι της ολοκλήρωσης του έρωτα δηλαδή.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εδράζεται αλλά οι τελευταίες μου φιλοσοφικές ανακαλύψεις και τοποθετήσεις, σχετικά με την τύχη, με τις υποθέσεις, είναι ότι στο τέλος ότι και να γινόταν, θα συνέβαινε αυτό που είναι χαραγμένο μέσα μας. Που είναι ο χαρακτήρας μας. Δηλαδή, ξέρεις όπως τα ποτάμια πάνε να βρουν τη θάλασσα τους, όπως και να έρθει το ποτάμι, πάει να βρει τη θάλασσα του. Δηλαδή λέμε η τύχη, ασφαλώς και πιστεύω στην τύχη, αλλά το πώς θα χειριστείς την τύχη, εξαρτάται από τον χαρακτήρα σου. Άρα ωραία όλα αυτά, ίσως και αυτό λέει και ο νυχτερινός εκφωνητής, του λέει αυτή, του λέει «άσε τις εικασίες, το θέμα είσαι εσύ». Γιατί έλεγε αυτός, «πάντα ήμουν αφηρημένος με τις γυναίκες» και του λέει, «δεν ήσουν αφηρημένος με τις γυναίκες, με τον εαυτό σου ήσουν αφηρημένος». Και ίσως ο «Νυχτερινός Εκφωνητής», είναι μια ταινία που σου λέει, μπάστα λίγο. Κοίτα λίγο μέσα σου, δεν είναι ακριβώς τι έγινε, τι συνέβη, όχι, όχι αυτό που έγινε, τις περισσότερες φορές, εκτός δραματικών περιπτώσεων, είναι αυτό που βαθιά θέλουμε και δεν μπορούμε να το ομολογήσουμε στον εαυτό μας.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Το κοίτα μέσα σου, το κάνει κάποιος στα 50 ή μπορεί…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Δεν μπορεί πιο νωρίς, γιατί; γιατί δεν έχεις τοπίο.  Για να κοιτάξεις μέσα σου, πρέπει να διανύσεις ένα τοπίο. Που να έχει ένα μεγάλο βάθος τοπίου και να γυρίσεις πίσω και να κοιτάξεις. Και από 0 ηλικία αρχίζεις να χτίζεις το τοπίο. Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο να κοιτάξεις, είναι και να ερμηνεύσεις Απόστολε. Να ερμηνεύσεις αυτό που έζησες και πώς έφτασες μέχρι εδώ. Έτσι ώστε ο χρόνος που είναι μπροστά σου, μπορεί να μην είναι πολύ μεγάλος σε διάρκεια από τα 50, αλλά έχει πολύ μεγάλο βάθος. Μία μου μέρα σήμερα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Με κάποιον τρόπο πάντως θεωρητικά, αν όλα πάνε καλά, έχεις άλλο τόσο να διανύσεις, έτσι; όταν λέω άλλο τόσο, εννοώ άλλο τόσο ενήλικης ζωής ας πούμε. Ας την παιδική ηλικία απ’ έξω.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εντάξει, έχουμε ερωτήματα στην υγεία, ερωτήματα στη δύναμη κλπ.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Πόση δύναμη έχεις και πόση ενέργεια, αλλά με κάποιον τρόπο είναι κάπως η μέση, κοιτάζεις πίσω και λες, ας μην επαναλάβω τα ίδια λάθη ή εν πάση περιπτώσει…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ή αν επαναλάβω το ίδιο λάθος Απόστολε, ας δω τι θέλει να μου πει ο εαυτός  μου, γιατί το ξανακάνω. Λες γιατί το ξανακάνω αυτό το λάθος;  Για να το μελετήσω λίγο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ξέρεις κάτι; Σε έναν δημιουργό δεν είναι πιο φυσικό με την ωριμότητα που τον διακρίνει πλέον, να έχει πιο πολλές ιδέες μετά τα 50, μετά από μια ηλικία; Δεν σου είναι πιο εύκολο θέλω να πω, με τις παραστάσεις που έχεις, με την καριέρα που έχεις κάνει στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο, δεξιά και αριστερά, έχεις γνωρίσει ανθρώπους, έχεις γεμίσει εμπειρία πώς να το κάνουμε;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Να σου πω κάτι; Έχεις όμως και κάτι ακόμα. Έχεις και πάρα πολλές πληγές και φόβους. Η αφοβία και η ορμητικότητα, είναι ένδειξη νεότητας. Και την καμαρώνουμε. Ε, στα 50 έχεις φάει τα χτυπήματα σου, τις αποτυχίες σου, μπορεί να έχεις λίγο πιο πολλές ιδέες, αλλά επειδή ξέρεις πιο καλά τα ναρκοπέδια, έχεις πιο σκληρή αυτολογοκρισία. Και βασανίζεσαι γιατί ξέρεις ότι πολλά δεν μπορούν να γίνουν και δεν μπορούν να γίνουν όπως τα φαντάζεσαι. Άρα είναι μια αντιφατική στιγμή. Περιμένω τα 60 τώρα να δω πώς θα είναι.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωραία, αναφέρεσαι όμως πάλι σε αυτήν την νοσταλγία, γιατί εκεί εγώ βλέπω μια παγίδα, τουλάχιστον σε ότι με αφορά έτσι όπως εγώ ερμηνεύω την ταινία σου, έτσι; Αναφέρεσαι στη νοσταλγία, τι να σου πω. Για μένα νοσταλγία είναι ο μεγάλος Άρης, ο μεγάλος Γκάλης, ο Γιαννάκης και η ομάδα εκείνη, εντάξει; Δυστυχώς 30 χρόνια τώρα, δεν έχει επανέλθει ο Άρης στην ελίτ του Ευρωπαϊκού μπάσκετ, αλλά θέλω πάντα να το βλέπω και να το αντιμετωπίζω γλυκά, όχι σαν παράπονο. Αλλά σαν κάτι που το ζήσαμε εν πάση περιπτώσει και μπορέσαμε να το μεταβολίσουμε, να το πανηγυρίσουμε και να το αισθανθούμε εν πάση περιπτώσει. Θέλω λίγο να αναφερθούμε στη νοσταλγία, του πώς  εσύ την ορίζεις για να μη σε σκλαβώνει ρε παιδί μου, να μη γίνεσαι αιχμάλωτος αυτής της νοσταλγίας.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Πρέπει να αναθεωρήσουμε τη λέξη. Νοσταλγία σημαίνει το άλγος, η πληγή του νόστου, της επιστροφής. Από είναι οδύσσεια έλκει την καταγωγή της, πρέπει… η λέξη πληγή της επιστροφής, πρέπει… πρέπει να βρουν μια νέα λέξη. Η επιστροφή δεν έχει απαραίτητα πληγές. Δηλαδή λες για τον Άρη που δεν μπορείς, τον νοσταλγείς. Ξέρεις κάτι; Δεν νοσταλγείς μόνο τον Άρη, νοσταλγείς τον νεανικό σου εαυτό. Ο οποίος δεν θα ξανάρθει Απόστολε. Τον έχεις μέσα σου, σαν ένα φωτεινό σηματοδότη, που σου δείχνει προς τα πού να κινείσαι από δω και πέρα. Ας το να είναι εκεί. Μην έχει πόνο. Να έχει την έννοια των δώρων… η νοσταλγία είναι ένα δώρο. Σε κάνει να ζεις όλες τις εποχές της ζωής σου, εδώ και τώρα. Όχι όμως με την έννοια ρε γαμώ το, γιατί πια δεν είμαι 17 χρονών. Γιατί όταν ήμουν 17, ξεχνάμε τη μελαγχολία της εφηβείας. Δεν βρίσκεις άκρη με τον άνθρωπο. Δεν είναι ποτέ ικανοποιημένος. Αυτό τώρα είναι μια αλήθεια που… και τελικά νομίζω η ευτυχής είναι αυτός που είναι ικανοποιημένος στα 17, στα 37, στα 57, με αυτό που ζει εκείνη την στιγμή. Αυτό που ζούμε, είναι αυτό. Το ζούμε εδώ και τώρα σε βάθος. Η νοσταλγία είναι ένα μπιμπελό που το βάζουμε στο τραπέζι, τίποτε άλλο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ωραία, στο οποίο μοιραία επιστρέφουμε, δεν μπορούμε να μην το…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Είναι στη φύση μας.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Είναι στη φύση μας, ζούμε με αυτό, προχωράμε και το αφήνουμε ως μπιμπελό όπως είπες, όχι ως πληγή.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Όχι ως πληγή όμως, με την έννοια ότι, α ρε και να το ξαναζήσω, τι να ξαναζήσεις. Εγώ είπα να ξανακάνω camping.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ξέρεις το Youtube που σε βοηθάει να τα ξαναζήσεις. Τώρα είμαστε 20 χρόνια από την κατάκτηση του Euro για παράδειγμα, είδα άπειρο κόσμο να κάθεται και να ξαναβλέπει το γκολ του Χαριστέα και το γκολ του Δέλλα. Είχαμε Ολυμπιακούς Αγώνες, πριν από 20 χρόνια και η Αθήνα είχε φορέσει τα καλά της τότε πριν από 20 χρόνια.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ξέρεις τι είναι Απόστολε, ζούμε ένα φαινόμενο πρωτόγνωρο στην ανθρωπότητα. Πολτοποιήθηκε ο χρόνος. Δηλαδή πρώτη φορά στο παρών, μπορείς να ζεις τόσο έντονα το παρελθόν. Ας πούμε εμένα μου αρέσει πολύ ο Αττίκ, όπως και όλους μας. Συνειδητοποιώ ότι οι 18άρηδες, ξέρουνε πάρα πολύ καλά τη μουσική του Αττίκ. Και πώς την ξέρουν, από το Youtube. Τότε εμείς το ’80, πώς θα ακούγαμε Αττίκ; Άντε σε κανένα αφιέρωμα τίποτα Χριστούγεννα αδύνατον.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Πολύ δύσκολο πάντως. Κάποιος που έπρεπε να έχει δισκοθήκη τον Αττίκ,

Ρένος Χαραλαμπίδης: Αδύνατον, αδύνατον. Τώρα λοιπόν, με την πρόσβαση στο παρελθόν που είναι τεράστια, αρχίζει το παρελθόν να είναι όλο και πιο κοντά. Δηλαδή τα τελευταία 30 χρόνια δεν είναι τόσο μακρινά όσο ήταν το ’80 το ‘50. Και η μόδα είναι η ίδια. Η μουσική είναι η ίδια. Άρα η ανθρωπότητα ζει την εποχή της πολτοποίησης του χρόνου.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ναι. Σωστά. Ξέρεις τι μου κάνει εντύπωση πολλές φορές; Το ότι σήμερα αν πας σε ένα πάρτι, θα ακούσεις πολλή μουσική των ‘60s των ‘70s και των ‘80s, δεν ξέρω αν θα ακούσεις μουσική των ‘0s ή των ‘10s, δηλαδή δεν ξέρω πόσο η παραγωγή η τρέχουσα, για παράδειγμα της μουσικής βιομηχανίας, θα κρατήσει μέσα στα χρόνια τα επόμενα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι. Κοίτα εγώ έχω μια άποψη λίγο αυθαίρετη, πιστεύω ότι έγινε μια μεγάλη παραγωγή, τόσο μεγάλη παραγωγή pop κουλτούρας νεανικής τον 20^ο αιώνα μετά τον πόλεμο, το ’50, το ’60 τόσο μεγάλη παραγωγή, που δεν μπορεί να καταναλωθεί. Δηλαδή το Rock and Roll, ακόμα χορεύεται από έφηβους. Είναι τόσο μεγάλη πολύ μεγάλη η παραγωγή… 

Απόστολος Μαγγηριάδης: Σύμφωνοι. Οι Abba, οι Beatles, ακόμη συγκινούν παρά το γεγονός ότι έχουν γράψει τραγούδια 40 ή 50 χρόνια πίσω. Εγώ δεν είμαι βέβαιος ας πούμε ότι η Taylor Swift σε 50 χρόνια από σήμερα θα ακούγεται.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εγώ θα έλεγα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Δηλαδή θεωρώ πιο πιθανό σε 50 χρόνια, θα μου πεις θα ζούμε τότε να το επιβεβαιώσουμε; Δεν ξέρω. Η πλάκα είναι ότι αυτή η συνέντευξη, λογικά θα μπορεί να τη βρει κανείς στο You Tube, αλλά μπορεί σε 50 χρόνια να γίνεται ένα πάρτι και να εξακολουθούν να παίζουν Abba και όχι Taylor Swift. Όχι σε 50, σε 10 χρόνια για παράδειγμα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Κοίτα, καλό θα ήταν με τις προφητείες να είμαστε λίγο φειδωλοί, γιατί κανείς δεν φανταζόταν ότι Μιχάλης Ρακιντζής, θα έχει μεγαλύτερη διαχρονικότητα, γιατί ας πούμε τώρα στον «Νυχτερινό Εκφωνητή» έχω κάνει μια διασκευή το Μωρό μου Φάλτσο,ο οποίος σπάει την οθόνη. Δεν ξέρουμε από το παρόν, όσο και αν φαίνεται απίστευτό, τι θα μείνει στο μέλλον. Να θυμηθούμε όλοι  τα ‘90s, στα σήριαλ που έπαιζα εγώ που ήταν τρικάμερα και χαμηλής ποιότητας κλπ. όπως το «Κάτι Τρέχει με τους δίπλα», μείνανε διαχρονικά και πολύ μεγάλες και σοβαρές παραγωγές, με τηλεθεάσεις, ξεχαστήκανε.Ο χρόνος επιλέγει… ο χρόνος είναι τοπική αυτοδιοίκηση. Επιλέγει όπως θέλει αυτός. Απλά… για φαντάσου ότι μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα, στην Ελλάδα τι μουσική είχαμε; Τα δημοτικά τραγούδια. Πόσο αλλάζανε μέσα στους αιώνες. Σχεδόν καθόλου. Παραλαμβάνανε ένα κύκλο τραγουδιών και από γενιά σε γενιά πηγαίνανε. Πρώτη φορά οι νέοι τραγούδησαν τραγούδια που δεν τραγουδάγανε οι γονείς τους, με τη νεανική κουλτούρα από το ’50 και μετά.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και στον κινηματογράφο πάντως, άσε τον εγχώριο, ας μιλήσουμε για τον ξένο κινηματογράφο. Μίλησες για τον Hitchcock πριν, για την Casablanca, που είναι μια ταινία που έχει δημιουργηθεί 80 χρόνια πίσω. Και λες πώς θα βλέπουμε… θα μου πεις, έδωσες την απάντηση, ο χρόνος θα το αξιολογήσει και ο χρόνος θα…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ασφαλώς. Όχι, όχι να μπούμε και σε αυτό. στην πραγματικότητα αν μπορούσα να προβλέψω πώς θα δούμε στο μέλλον, μάλλον κάποιο Nobel θα είχα πάρει. Δηλαδή φιλοσοφίας κλπ. αυτό που βλέπουμε όμως εμείς να επιλέγουν οι άνθρωποι, από την εποχή των σπηλαίων μέχρι και τώρα, επιλέγουμε αρχετυπικές ιστορίες. Άνθρωποι συγκρούονται με τον εαυτό τους. Άνθρωποι συγκρούονται με τον θεό. Έρωτες που δεν ευδοκιμούν, που έχουν να κάνουν και με την αναπαραγωγή. Νομίζω ότι απασχολούσε τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη, τον Σοφοκλή και τον Αριστοφάνη που για μένα δεν είναι κωμικός συγγραφέας, είναι δραματικότατος. Είναι ακριβώς τα ίδια Απόστολε.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ναι. Άρα η ανθρώπινη φύση έχει παραμείνει αναλλοίωτη μέσα στον χρόνο και λέμε τα ίδια.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Λέμε τα ίδια, οι ιστορίες είναι οι ίδιες, όλα έχουν ειπωθεί, απλά καλούμαστε να τις πούμε με έναν διαφορετικό προσωπικό μας τρόπο. Και για αυτό μ’ αρέσει το Hip Hop, ενώ τότε στα ‘90s που εμφανίστηκε όλοι ήμασταν καχύποπτοι, γιατί κατάφερε το Hip Hop να πει τις ίδιες ιστορίες, μέσα από τη ρίμα και μοναδικό τρόπο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Πες μου για τα social media, στο Facebook σε βλέπω ενεργό…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ναι και στο Instagram.

Απόστολος Μαγγηριάδης: … και στο Instagram…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Υπάρχει και η ομάδα του «Νυχτερινού Εκφωνητή» στο Instagram, μπορούν να μας ακολουθούν και εγώ απαντάω, καταρχήν απαντάω σε όλους όσους  μου γράφουν. Θεωρώ κάθε μήνυμα στο Instagram και στο Facebook, σαν καρτ ποστάλ, που κάποιος μου στέλνει. Έστω σύντομο, πάντα απαντάω. Δεν το φανταζόμασταν ποτέ, να λέμε, αν πάμε στα ‘90s και εξηγούσαμε σε κάποιον τι είναι το Instagram, τι θα του λέγαμε; Τίποτα.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Τίποτα δεν θα μπορούσαμε να του πούμε. Λοιπόν, κάτι που συνειδητοποίησα βλέποντας την ταινία. Υπάρχει ένα χρονικό διάστημα τέλη ‘90s και μέσα του 2000, αυτά τα 5-6-7 χρόνια, που δεν έχουν σωθεί ερωτικές επιστολές, γράμματα κλπ. ξέρεις για ποιο λόγο; Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’90 οι περισσότεροι γράφανε επιστολές, γράμματα, τα έστελνες με ταχυδρομείο κλπ. Ξαφνικά μπήκε το Internet στη ζωή μας, αρχίσαμε να στέλνουμε e mail ή ξέρω εγώ διάφορα μηνυματάκια, τα οποία όμως λόγω της μικρής χωρητικότητας που είχαν τα mailbox εκείνη την περίοδο, έπρεπε να τα διαγράψεις. Οπότε υπάρχει ένας νεκρός… μια νεκρή περίοδος στην ανθρωπότητα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Στην αλληλογραφία. Ακριβώς.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Που αφορά σε αυτά τα μικρά μηνύματα που ανταλλάσει ένα νέο ζευγάρι ή οποιοσδήποτε εν πάση περιπτώσει. Το συνειδητοποίηση βλέποντας την ταινία θέλω να σου πω, διότι αναρωτήθηκα και εγώ πού είναι αυτά τα μηνύματα, αφού δεν υπάρχει η κασέτα του τηλεφωνητή, να διασώζεται για να ακούσω μηνύματα από ένα φλερτ, από έναν φίλο, από οποιονδήποτε.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Και επίσης τότε, οι περισσότεροι πετάξαμε κασέτες τηλεφωνητών, γράμματα κλπ. θεωρώντας ότι πια στον ψηφιακό κόσμο όλα αυτά είναι ξεπερασμένα, που δεν είναι καθόλου ξεπερασμένα. Είναι μνημεία… ας πούμε για μένα οι κασέτες των τηλεφωνητών, να πούμε και στους νεώτερους ότι ήταν κασέτες κασετοφώνου, που ηχογραφούσαμε πολλές φορές, στα φλερτ άφηνες ποιήματα, έλεγες ωραία πράγματα, ήταν ένα ντοκιμαντέρ της καθημερινότητας σου. Ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ της καθημερινότητας. Το οποίο κατά κάποιον παράξενο τρόπο, δεν το αντιληφθήκαμε και το υποτιμήσαμε, για φαντάσου να έχεις κασέτες…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και γράφαμε στην κασέτα ξανά και ξανά και ξανά, γιατί δεν θεωρούσαμε ότι έχει κάποιο νόημα να κρατηθεί όλο αυτό, ότι έχει κάποια αξία. Ενώ σήμερα στην εποχή που τα δεδομένα μπορούν και αποθηκεύονται, υπάρχουν εκεί. Μπορείς να πας στο WhatsApp και να ανατρέξεις σε μια συνομιλία που είχα εγώ με τον Ρένο, δυο χρόνια πίσω για παράδειγμα. Εκείνη την περίοδο δεν μπορούσες να το κάνεις αυτό, οπότε γράφαμε το ένα πάνω στο άλλο. Ακόμα και σε τηλεοπτικά κανάλια πολλές φορές έχω ακούσει την απάντηση, δεν υπάρχει το τάδε σήριαλ, γιατί γράφτηκε από πάνω ο αγώνας της Super League ας πούμε.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Μα δεν υπήρχε και η έννοια της επιστροφής, του να ξανακούσουμε ή να ξαναδούμε δεν υπήρχε. Αυτό το έφερε αυτό που γυρίσαμε… η ψηφιακή επανάσταση, όπου πολτοποιήθηκε ο χρόνος. Δηλαδή  μπορεί να γυρίσεις πίσω… εγώ είχα παίξει ας πούμε το 1991 σε ένα σήριαλ στο Mega, όπου ένα τρεις σκηνές σε ένα επεισόδιο και με πήρε τηλέφωνο ένας φίλος μου προχτές, μου λέει το βλέπω στο Youtube. Πώς είναι δυνατόν να βλέπεις εμένα 22 χρονών, σχεδόν ερασιτέχνη ηθοποιό, τώρα 30 χρόνια μετά, να παίζει. Αυτό ήταν αδιανόητο εκείνη την εποχή. Έπαιζες, χανότανε. Δεν χάνεται τίποτα όμως σήμερα και ίσως οι μελλοντικοί ώριμοι, να ‘χουνε καλύτερα ίχνη του παρελθόντος τους.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ναι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό πάντως που λες. Γιατί αυτό θα βρει πεδίο εφαρμογής και στην έρευνα. Και δεδομένα θα κρατήσει ο κόσμος, και στη… και όχι μόνο στην έρευνα των ιατρικών, των βιολογικών επιστημών, αλλά και στην κοινωνιολογική προσέγγιση θα υπάρχει πλέον μια θάλασσα δεδομένων για να ανατρέξει κανείς για…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς. Για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά απ’ όλους ε;

Απόστολος Μαγγηριάδης: ο… ανατρέξει και να βγάλει συμπεράσματα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Πες ότι κάνεις ψυχοθεραπεία και είναι 2060. Είσαι 60 χρονών το 2060 έτσι; Έχεις γεννηθεί το 2000. Μπορεί να ανατρέξει ο ψυχοθεραπευτής, σε όλη σου τη ζωή, από 0 ηλικία και να έχει όλα τα δεδομένα της ψυχικής σου εξέλιξης. Δηλαδή ξέρεις η μνήμη, είναι πολύ υποκειμενική, δεν θυμόμαστε σωστά.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Δεν θυμόμαστε σωστά, όντως.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Έλα όμως που αυτό πια δεν μπορεί να ισχύει, γιατί έχουμε…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και αυτό θα αλλάξει και την ίδια την ψυχοθεραπεία πάντως, θα αλλάξει και τις ίδιες τις μεθόδους που εργαζόμαστε, μάλιστα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Όλα, της προσέγγισης και θα αλλάξει και τον τρόπο που θυμόμαστε. Δεν μπορείς να κοροϊδέψεις τον εαυτό σου, να διαφωνήσει σε μια ανάμνηση.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ξέρεις κάτι; Με κάποιον τρόπο το κινητό μας τηλέφωνο λειτουργεί και ως ένας… μια μηχανή του χρόνου, διότι σκρολάρεις φωτογραφίες πλέον, έχω 20.000 φωτογραφίες στο κινητό μου τηλέφωνο, έτσι; Δεν έχω πια άλμπουμ. Λυπάμαι που δεν έχω άλμπουμ, διότι με κάποιον τρόπο αποκτάς μια προσωπική σχέση με το άλμπουμ, το οποίο βρίσκεται στη βιβλιοθήκη και λίγο γυρνάς φωτογραφίες

Ρένος Χαραλαμπίδης: Και πρέπει να πας, να το βγάλεις, να το ανοίξεις…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Να το ανοίξεις, να δεις ότι οι φωτογραφίες είναι στη θέση τους, ότι είναι προσεγμένο κλπ. ωστόσο το κινητό σου τηλέφωνο, με κάποιον τρόπο το σκρολάρισμα αυτό σου επιτρέπει να γυρίσεις πίσω 5 χρόνια, 10 χρόνια, να θυμηθείς πράγματα, να θυμηθείς πώς αισθάνθηκες ίσως…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Και πόσες φορές την ημέρα μπορεί να γίνει αυτό, κάθε μέρα.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Κάθε μέρα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ενώ το άλμπουμ δεν μπορεί να γίνει κάθε μέρα. Δηλαδή αν σκεφτείς σήμερα ο μέσος άνθρωπος, πόσες φορές γυρνά στο παρελθόν μέσα από το κινητό τηλέφωνο, το προσωπικό του παρελθόν, έτσι; Από το να διαβάσει παλιά μηνύματα, από το να δεις τι σου άρεσε… δηλαδή ζούμε εντός του παρελθόντος μας.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ξέρεις κάτι; Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση για τους ανθρώπους σαν εμάς, που ζήσαμε και τον αναλογικό και τον ψηφιακό κόσμο, είναι το πάντρεμα των δύο αυτών κόσμων. Σε έβλεπα στην ταινία που πρωταγωνιστείς, λέω σε έβλεπα γιατί είσαι πρωταγωνιστής στην ταινία, έχεις μια ιδιαίτερη σχέση με το βινύλιο. Ωστόσο δεν είναι όλη σου η μουσική σε βινύλια, έτσι δεν είναι; Φαντάζομαι ότι έχεις και…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Αυτός έχει μια εκπομπή, όπου συνδυάζει τον ψηφιακό κόσμο και τον αναλογικό. Έχει δηλαδή μουσική από τον σκληρό δίσκο και μέχρι μουσική από γραμμόφωνο. Κασέτες, γραμμόφωνο, αυτή είναι η μουσική του «Νυχτερινού Εκφωνητή». Συνθέτει αναλογικό και ψηφιακό κόσμο. Ας πούμε… εγώ έχω πάρει γραμμόφωνο, έχω σπίτι μου. Ο τρόπος που παίζει το γραμμόφωνο, σε πηγαίνει ακριβώς στην αίσθηση του καφενείου του παππού μου, το 1930 στο Σπήλαιο του Έβρου, όπου έπαιζε το γιλεκάκι που φορείς και έχω ακούσει ότι ήταν το σουξέ του καφενείου του. Μέσα από το ηχόχρωμα του γραμμοφώνου, πηγαίνω ακριβώς στο καφενείο του παππού μου. Γιατί το ηχόχρωμα…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Είναι αυτό που είπες, ότι η φαντασία θέλει ήχο κυρίως, δεν θέλει την εικόνα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς. Sound design. Σχεδιασμός ήχου που λέμε στον κινηματογράφο. Μέσα από έναν ήχο γραμμοφώνου είναι η ψυχή μου στο καφενείο του παππού μου, το 1930 που δεν το πρόλαβα. Εκεί λοιπόν, κατάλαβα ότι δεν είναι μόνο ο ήχος, είναι και η μουσική, είναι ο τρόπος. Άκου μια κασέτα, άκου Μιχάλη Ρακιντζή το Μωρό μου Φάλτσο της δεκαετίας του ’80 που το έχεις γράψει από ένα ραδιόφωνο και το πειρατικά.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Βασικά έτσι γράφαμε…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Χάνεις την αρχή ή το τέλος.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Είχα κασέτα… χάνεις την αρχή ή το τέλος γιατί έχεις ένα διαφημιστικό μήνυμα ή μιλά ο εκφωνητής πάνω στο τραγούδι, ναι, ναι.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Και σε εκνευρίζει. Και το φύσημα της κασέτας, τώρα δεν βγάζει μια μαγεία; Εγώ προσφάτως, επειδή ακούω παλιές κασέτες, πήγα και αγόρασα από το παζάρι με 10 ευρώ ένα κασετόφωνο, ραδιοκασετόφωνο. Σε πληροφορώ ότι κόλλησα στο τρανζίστορ. Και όχι στα βραχέα… στα FM, πήγα στα AM. Άρχισα να ακούω κάτι σταθμούς από την Ανατολική Ασία, ξέρεις πιάνουν οι κεραίες, μια μαγεία, τα παράσιτα, να με… ας πούμε παίζω πολύ με τα παράσιτα στον «Νυχτερινό Εκφωνητή», στο sound design. Να με πηγαίνουν σε άλλους κόσμους, σε άλλες αναφορές. Σύννεφα παρασίτων.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Τώρα μιλάμε για την ταινία, μιλήσαμε πολύ για την εποχή, πόσο εύκολο είναι να κάνεις σήμερα ταινία στην Ελλάδα;

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εξαρτάται από τι λέμε ταινία. Γιατί με την ψηφιακή επανάσταση, όλοι μπορούμε να τραβήξουμε. Αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε όμως όλοι, είναι να πάρουμε όλο αυτό το υλικό, να το βάλουμε σε μια σειρά, πνευματική, λογική, αλλά κυρίως ψυχική και από το υλικό αυτό να φτιάξουμε ένα αφήγημα, να ακούμε μια ιστορία που θα έχει ενδιαφέρον. Αυτός είναι ο κινηματογράφος. Το αφήγημα σε μικρή φόρμα, δηλαδή ποια είναι η διαφορά της τηλεόρασης πια από τον κινηματογράφο. Οι διάρκειες.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Ήθελα να στο ρωτήσω αυτό. 74 λεπτά ήταν η ταινία.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς, συνειδητά.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και αναρωτήθηκα εάν ήταν συνειδητή σου απόφαση, διότι η προσοχή πλέον του θεατή, με όλα τα ερεθίσματα που έχουμε σε καθημερινή βάση, αν έχει πλέον μειωθεί.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Το θέτεις σε μια βάση, που τα τελευταία χρόνια μας απασχολεί πάρα πολύ, όλους εμάς του ανθρώπους του κινηματογράφου. Εγώ ζητάω από τον θεατή να κάτσει στην οθόνη και να μου αφιερωθεί.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Να μην σκρολάρει στο κινητό εκείνη την ώρα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα, πώς θα τον καταφέρω να μην σκρολάρει, να μην έχουμε το φαινόμενο της διπλής οθόνης. Τηλεόραση, σημαίνει σκρολάρω και βλέπω. Θέλω λοιπόν, να τον κερδίσω. Και ένα από τα «κόλπα» μου είναι να μην είναι μεγάλη ταινία. 72, 73,75, 77 λεπτά, έτσι ώστε να τον παγιδεύω όσο μπορώ για λίγο και να τον τραβήξω μέσα στη νύχτα, μέσα στον «Νυχτερινό Εκφωνητή» μες το αφήγημα. Και πιστεύω ότι επειδή πρέπει να ξαναγραφτεί το μανιφέστο του κινηματογράφου στον 21^ο αιώνα, κάτι πολύ σημαντικό για όλους εμάς είναι, τι είναι σινεμά σε σχέση με τον χρόνο. Όπως λέει και ο Ταρκόφσκι, το σινεμά είναι το σμίλεμα του χρόνου. Εκεί πρέπει να ψάχνουμε τις απαντήσεις πια, στο σμίλεμα του χρόνου.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Σε σχέση με το πόσο εύκολο είναι να βρεις χρηματοδότηση, να σε βοηθήσουν εν πάση περιπτώσει να κάνει την ταινία, θεωρείς ότι… επειδή κάπως μιλήσαμε με αυτό, μιλήσαμε πάνω σ’ αυτό, λέγοντας ότι… είπες δηλαδή ότι όταν είσαι 50 έχεις φάει τις ματαιώσεις σου, οπότε ξέρεις τα ναρκοπέδια μπροστά σου.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς. Ξεκίνησα από τον ανεξάρτητο κινηματογράφο.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Αναρωτιέμαι… συγνώμη, επειδή είχες πολλά χρόνια αποτυχιών οι οποίες με κάποιων τρόπο μετατράπηκαν σε επιτυχίες στην ψηφιακή εποχή, δεν ξέρω πώς αυτό λειτουργεί σήμερα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Επιστρέφω στον πυρήνα μου, που είναι ο ανεξάρτητος Ελληνικός κινηματογράφος. Όταν στη μέση μπαίνουν πολλές επιτροπές, καταστρέφεται η ταινία, καταστρέφεται το όραμα, καταστρέφεται ο γλυκός τυχοδιωκτισμός του καλλιτέχνη. Δεν πρέπει τα πράγματα να γίνονται και πολύ σωστά, γιατί αυτή είναι η διαφορά του δεξιοτέχνη από τον καλλιτέχνη. Ο καλλιτέχνης θα κάνει υπέροχα λάθη, ο Vincent Van Kong, είναι υπέροχος μέσα από τα απέραντα ατοπήματα του. Όταν λοιπόν έγινα πιο επαγγελματίας σκηνοθέτης, έκανα ενδιαφέρουσες ταινίες, αλλά δεν μπορούσα να φτιάξω τα «Φθηνά Τσιγάρα». Δεν μπορούσα να φτιάξω το «No Budget Story” δεν μπορούσα να φτιάξω «Νυχτερινό Εκφωνητή». Που είναι η πιο ελεύθερη ταινία μου και για αυτό βρίσκει και μεγάλη διεισδυτικότητα στη νεολαία.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Εντάξει, ήθελα να το συζητήσουμε αυτό. Πήγα και παρακολούθησα την ταινία ένα βράδυ Παρασκευής, πίστευα ότι θα βρω τους συνομήλικους μου, τους 45άρηδες, τους 50άρηδες και είδα πιτσιρικαρία. Είδα 20χρονα, 25χρονα, που λογικά σε έχουν γνωρίσει, έχουν γνωρίσει το έργο σου μέσα από το Youtube και μέσα…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Μέσα από την πολτοποίηση του χρόνου. Αυτός που είναι σήμερα 20 χρονών, σε αντίθεση με εμάς, εμείς πώς να ξέραμε όλο το έργο ας πούμε του Παντελή Βούλγαρη; Πού να το δεις. Σε μια αίθουσα, άντε μια ταινία, ένα VHS που δεν βγαίνανε και τηλεόραση.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Εγώ σε ένα DND είδα ταινία του Παντελή Βούλγαρη, από αυτά που δίνανε οι εφημερίδες στην προηγούμενη δεκαετία, οπότε έτσι κάπως…

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ακριβώς, δεν τον είχες τον Παντελή Βούλγαρη στο κινητό σου.

Απόστολος Μαγγηριάδης:… τον είδα, ναι.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Εμένα με έχουν στο κινητό τους. Δηλαδή ένας άνθρωπος 22 χρονών, κάθεται και βλέπει όλο το ταξίδι της ζωής μου αμέσως. Αυτός  λοιπόν, είναι έτοιμος να ‘ρθει να δει τον «Νυχτερινό Εκφωνητή», γνωρίζοντας και τις αγωνίες μου και το πού πάω. Είναι νέος αιώνας, είναι νέα χιλιετία. Έχουμε άλλους κανόνες. Είναι όπως άλλαξε η τυπογραφία. Η τυπογραφία άλλαξε τη γραφή, με τον Γουτεμβέργιο έτσι με την ψηφιακή επανάσταση έχουν αλλάξει οι τρόποι αφήγησης ιστοριών. Ένας νέος γενναίος κόσμος ήρθε. Τον περιμένουμε. Για αυτό λοιπόν άτομα νεαρής ηλικίας, έρχονται να δουν πώς θα χειριστεί τον χρόνο, ένας 50χρονος.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Περιμένεις τα επόμενα χρόνια να δεις έναν νέο Χαραλαμπίδη να βγαίνει από αυτήν τη γενιά; Στο να πατάει στον ανεξάρτητο κινηματογράφο και ρε παιδί μου, να σε ξεπεράσει, να κάνει κάτι καλύτερο από σένα.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ελπίζω να μη βγει ένας νέος Χαραλαμπίδης, θα είναι πολύ βαρετό, να βγει ένας νέος…

Απόστολος Μαγγηριάδης: Εννοώ κάποιος που θα το εξελίξει ρε παιδί μου αυτό, κατάλαβες τι λέω.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ξέρω, κατάλαβα, κατάλαβα. Θέλω να πω ότι πια είμαι σίγουρος ότι είναι αδύνατον, να περπατήσεις στο μονοπάτι κάποιου άλλου, διότι δεν υπάρχει μονοπάτι του διαβάτη. Το μονοπάτι το ανοίγεις περπατώντας. Ούτε εγώ μπορώ να περπατήσω το μονοπάτι του Νίκου του Κούνδουρου, του φίλου μου του Μιχάλη του Κακογιάννη, του υπέροχου Τζαβέλα, του υπέροχου Σταύρου Τσιώλη που με έβλεπε και γέλαγε ολόκληρο το πρόσωπο του, του υπέροχου Θεόδωρου Αγγελόπουλου που όποτε με έβρισκε μου έλεγε, «πού είσαι ρε καλλιτέχνη»; Δεν γίνεται. Ποτέ δεν γινότανε, ίσως κάτι που λείπει πια σήμερα, είναι ότι ο ελληνικός κινηματογράφος δεν έχει… δεν αφήνει… δεν έχει καλή σχέση με τον χρόνο, πολύ γρήγορα ξεχνιούνται ταινίες του νέου ελληνικού κινηματογράφου, πολύ γρήγορα. Μάλλον θα χαιρόμουν αν οι ταινίες μου συνέχιζαν στα καλοκαιρινά σινεμά, να παίζονται αργά μέσα στη νύχτα, 11 η ώρα το βράδυ ο «Νυχτερινός Εκφωνητής», το 2030. Τι ωραία. 11 η ώρα το βράδυ, τα «Φθηνά Τσιγάρα». Γιατί όχι «Η Καρδιά του Κτήνους» και ούτω καθεξής.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Λοιπόν Ρένο, σε ευχαριστώ πάρα πολύ που κάναμε αυτήν τη συζήτηση.

Ρένος Χαραλαμπίδης: Ήταν πολύ μεγάλη μου χαρά και ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση, ευχαριστώ το σινεμά, ΔΙΟΝΥΣΙΑ που παίζει τον «Νυχτερινό Εκφωνητή» και ελπίζω να είπαμε κάτι εποικοδομητικό και όχι βαριά νοσταλγικό, αλλά αισιόδοξα νοσταλγικό.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Θα το δείξει ο χρόνος αυτό, κλείνουμε μια σειρά μεγάλη σειρά εκπομπών φέτος μαζί, ραντεβού λοιπόν κυρίες και κύριοι από τον Σεπτέμβρη, να ‘στε καλά, καλό σας βράδυ.