Το CHP «αδειάζει» τον βουλευτή του που χαρακτήρισε παραμύθι τη γαλάζια πατρίδα

Εσωκομματικές αναταράξεις προκαλεί στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας η αναφορά στην Εθνοσυνέλευση του βουλευτή του κόμματος έμπειρου βετεράνου διπλωμάτη Ναμίκ Ταν ότι η «θεωρία της γαλάζιας πατρίδας» είναι ένα «παραμύθι», το οποίο υπό την πίεση της οικονομικής δυσπραγίας η κυβέρνηση αναγκάστηκε να εγκαταλείψει.

Ανταπόκριση – Τουρκία: Γιάννης Μανδαλίδης

Για το θέμα, πραγματοποιήθηκε σήμερα Δευτέρα έκτακτη σύσκεψη στα γραφεία του CHP, παρουσία, μεταξύ άλλων, του αντιπροέδρου του κόμματος απόστρατου υποναυάρχου Γανκί Μπαγτζίογλου, ο οποίος ήταν εκ των πρώτων που αντέδρασε σε οργίλο ύφος στις εν λόγω δηλώσεις. Παρών ήταν επίσης και ο ίδιος ο Ναμίκ Ταν, αλλά και ο καθηγητής Ιλχάν Ουζγκέλ, έτερος αντιπρόεδρος του κόμματος με αρμοδιότητα της εξωτερική πολιτική.

Σε δηλώσεις του μετά τη σύσκεψη, ο εκπρόσωπος Τύπου του CHP, Ντενίζ Γιουτζέλ, πήρε ξεκάθαρες αποστάσεις από τη δήλωση του Ναμίκ Ταν, λέγοντας πως «το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα ήταν πάντα ο υπερασπιστής της προστασίας των νόμιμων δικαιωμάτων και συμφερόντων της Δημοκρατίας της Τουρκίας στις θάλασσες στο πλαίσιο των δικαιωμάτων που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Για εμάς, η γαλάζια πατρίδα σημαίνει να μην κάνουμε ούτε ένα βήμα πίσω από τα νόμιμα συμφέροντά μας στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο».

Ο ίδιος έψεξε την κυβέρνηση επειδή, όπως είπε, «εδώ και τέσσερις χρόνια δεν υπάρχει καμία ερευνητική ή γεωτρητική δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αποφασίστηκε να σταλούν τα ερευνητικά σκάφη που δεν μπορούν να επιχειρήσουν στη Μεσόγειο στη Σομαλία και είναι προφανές ότι δεν θα διεξαχθούν έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο».

Στη συνέχεια, ξεδιπλώνοντας το σύνολο των επίσημων τουρκικών θέσεων, ισχυρίστηκε ότι  «υπάρχει σιωπή απέναντι στη συστηματική παρενόχληση των ψαράδων μας από την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος. Αλιευτικές δραστηριότητες αλιευτικών σκαφών που ανήκουν σε τρίτα κράτη επιτρέπονται στις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας μας στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν υπάρχει καμία αντίδραση στον εξοπλισμό νησιών που έχουν αποστρατικοποιημένο καθεστώς στο Αιγαίο και στην κατάληψη από την Ελλάδα νησιών και βραχονησίδων με αμφισβητούμενη κυριαρχία. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, δεν έχει ακόμη ανακηρυχθεί Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στην Ανατολική Μεσόγειο».

Ο εκπρόσωπος του CHP προσέθεσε ακόμη: «Η ονομασία της άσκησης “Γαλάζια Πατρίδα”, η οποία είχε ανακοινωθεί ότι θα διεξάγεται ετησίως από το 2019, έχει αλλάξει. Η έννοια της γαλάζιας πατρίδας δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υλικό για ηρωισμούς. Όπως έχουμε δηλώσει, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα ήταν πάντα ο υπερασπιστής της προστασίας των νόμιμων δικαιωμάτων και συμφερόντων της Δημοκρατίας της Τουρκίας στις θάλασσες στο πλαίσιο των δικαιωμάτων που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Και για εμάς η γαλάζια πατρίδα σημαίνει να μην κάνουμε ούτε ένα βήμα πίσω από τα νόμιμα συμφέροντά μας στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο».

Ο Ντενίζ Γιουτζέλ κάλεσε τους αξιωματούχους του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) να πάρουν θέση και να απαντήσουν στις καταγγελίες του CHP, «αντί να προσπαθούν να δημιουργήσουν αντιπαραθέσεις σχετικά με την ομιλία του βουλευτή Κωνσταντινούπολης Ναμίκ Ταν στην Ολομέλεια, στην οποία επέκρινε την πολιτική ηρωισμών και τις ασυνεπείς πρακτικές της κυβέρνησης».

Ο ίδιος κάλεσε, τέλος, τον εκπρόσωπο του ΑΚΡ Ομέρ Τσελίκ να ζητήσει συγγνώμη θεσμικά από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα και προσωπικά από τον Ναμίκ Ταν για τις δηλώσεις του σε σχέση με το θέμα.

Κατά την ομιλία του, το Σάββατο, στην Ολομέλεια της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, ο βουλευτής Κωνσταντινούπολης του CHP και πρώην πρέσβης της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, Ναμίκ Ταν, επικρίνοντας τη στάση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην εξωτερική πολιτική δήλωσε ότι «Όσο το ΑΚΡ ισχυροποιούσε τη θέση του, έτεινε να μπλέκει τον τυχοδιωκτισμό με την εξωτερική πολιτική. […] Σε κάθε περίπτωση προτίμησε να ασκεί εξωτερική πολιτική με φωνές και κραυγές. Και δεν σταμάτησε εκεί. Ενίοτε ονειρεύτηκε την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν αρκέστηκε με τις διασυνοριακές (σσ στρατιωτικές) επιχειρήσεις, αναζήτησε υπερπόντιες περιπέτειες. Μόλις δυσκόλεψαν οι συνθήκες, δηλαδή όταν η χρεοκοπία της οικονομίας χτύπησε την πόρτα μας, ευτυχώς γύρισε αρκετά γρήγορα την πλάτη του στο παραμύθι της “γαλάζιας πατρίδας” που επέμεινε για ένα διάστημα».

Έντονες αντιδράσεις

Αντιδρώντας, ο εκπρόσωπος του ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ χαρακτήρισε τη δήλωση του Ναμίκ Ταν «απαράδεκτη, ανεύθυνη και ανάρμοστη». Στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος ανέφερε: «Πρόκειται για μια προσέγγιση χωρίς πολιτική πυξίδα, που υποστηρίζει τις λεγόμενες θέσεις της Ελλάδας κατά της εθνικής πολιτικής της Τουρκίας. Φαίνεται ότι ο επιτελικός του CHP στην εξωτερική πολιτική, ο οποίος αποκαλούσε τη γαλάζια πατρίδα “επεκτατική πολιτική”, έχει αντικατασταθεί από έναν άλλον που αποκαλεί τη γαλάζια πατρίδα “παραμύθι”. Αποτελεί πολιτική ολίσθηση και ανευθυνότητα για ορισμένους βουλευτές του CHP, οι οποίοι μιλούν με αυτή την προσέγγιση εναντίον της εθνικής μας πολιτικής, να υιοθετούν επανειλημμένα με αυτόν τον τρόπο τις λεγόμενες θέσεις που χρησιμοποιούνται από άλλα κράτη εναντίον της Τουρκίας».

Συνεχίζοντας ο Ομέρ Τσλίκ υποστήριξε ότι η «γαλάζια πατρίδα» αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της «μητέρας πατρίδας»: «Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την προστασία των εθνικών μας δικαιωμάτων και συμφερόντων στη γαλάζια πατρίδα. Υπό τη σκέπη της Εθνοσυνέλευσης μας, τα λόγια αυτών που υπερασπίζονται τις αξιώσεις της Ελλάδας και άλλων κρατών δεν ξεπερνούν το όριο του “πολιτικού παραμυθιού”. Θα ήταν πιο υγιής τρόπος για όσους λένε πολιτικά παραμύθια παρόμοια με τις διεκδικήσεις της Ελλάδας να βάλουν στην ατζέντα τους το συντομότερο δυνατό τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο».

Πύρα δέχθηκε για τη δήλωσή του ο Ναμίκ Ταν και εκ των ενόντων. Ο αντιπρόεδρος του CHP και απόστρατος υποναύαρχος Γιανκί Μπαγτζίογλου, με ανάρτησή του στο Χ, έψεξε τον Ναμίκ Ταν χωρίς να τον κατονομάζει, σημειώνοντας ότι «η ιδέα της γαλάζιας πατρίδας αποτελεί μια έκφραση που περιλαμβάνει τα δικαιώματα, τα συμφέροντα και τις έγνοιες της Τουρκικής Δημοκρατίας στις θάλασσες» και πως «η θεωρία αυτής της ιδέας και η πραγματική εφαρμογή της στις θάλασσές μας, ξεπερνούν κάθε πολιτικές εκτιμήσεις και βασίζονται στο κόπο πολλών ετών». Ο αντιπρόεδρος του CHP υποστήριξε ακόμη ότι «η ιδέα της γαλάζιας πατρίδας είναι η υλοποίηση του τουρκικού εθνικού ιδεώδους για τις θάλασσες, που πήρε σάρκα και οστά υπό την καθοδήγηση του Ατατούρκ».

Σκληρές ήταν οι αντιδράσεις από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, αλλά και ακαδημαϊκών και απόστρατων ανώτατων αξιωματικών, που ασκούν επιρροή στη διαμόρφωση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής προς την εθνικιστική ή ευρασιατική κατεύθυνση. Μεταξύ αυτών και οι εμπνευστής της ονομασίας της «γαλάζιας πατρίδας», απόστρατος υποναύαρχος Τζεμ Γκιουρντενίζ.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι το να αποκαλείς τη γαλάζια πατρίδα «παραμύθι» σημαίνει για την Τουρκίας ότι «παραιτείται από τα 200.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα υφαλοκρηπίδας μας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και αποδέχεται τον χάρτη της Σεβίλλης που επιβάλλουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ. Στο Αιγαίο, σημαίνει “ναι” στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, που θα κόψει την άμεση πρόσβαση της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Σημαίνει μεταβίβαση της κυριαρχίας 153 νησιών, βραχονησίδων και βράχων όπως των Ιμίων (σσ Κάρντακ στο κείμενο) το Αιγαίο στην Ελλάδα χωρίς αντίρρηση».