Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Βασικές αρμοδιότητες και συνθήκες λειτουργίας

Οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την πάροδο του χρόνου και την εναλλαγή των Ευρωπαϊκών Συνθηκών αυξήθηκαν. Έτσι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαθέτει την αρμοδιότητα της «Συναπόφασης» για όλες πλέον τις αποφάσεις της ΕΕ που ανήκουν στο Ενωσιακό/Κοινοτικό Δίκαιο, καθώς και τη διαδικασία της Σύμφωνης Γνώμης για το σύνολο των διεθνών συνθηκών, καθώς και εντάξεων νέων μελών κάνει η Ένωση. Μεταξύ των κορυφαίων αρμοδιοτήτων του είναι και ο επιμέρους καθορισμός και η τελική έγκριση του κοινοτικού προϋπολογισμού. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει τον διορισμό όλων των νέων Επιτρόπων, για τη δημιουργία της καινούργιας Κομισιόν, καθώς και να υπερψηφίσει (ή τυχόν να απορρίψει) την Επιτροπή στο σύνολό της. Ακόμη, έχει το δικαίωμα πρότασης μομφής κατά τη διάρκεια της θητείας μιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από την άλλη, για το κομμάτι των πολιτικών της ΕΕ που παραμένουν στη σφαίρα της Διακυβερνητικής Συνεργασίας (π.χ. Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική, Εσωτερική Ασφάλεια, θέματα Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης) το Ευρωκοινοβούλιο μπορεί να ασκεί μόνον έμμεσα επιρροή και έλεγχο, μέσω ψηφισμάτων που έχουν ηθική και πολιτική βαρύτητα.

Βασικές αρμοδιότητες

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει 3 κύριες αρμοδιότητες:

Νομοθετικές

Εποπτικές

• Ασκεί δημοκρατικό έλεγχο σε όλα τα όργανα της ΕΕ
• Εκλέγει τον/την πρόεδρο της Επιτροπής και εγκρίνει την Επιτροπή ως σώμα. Έχει τη δυνατότητα να καταθέσει «πρόταση μομφής», υποχρεώνοντας την Επιτροπή σε παραίτηση
• Χορηγεί απαλλαγή, δηλαδή τελική έγκριση για τον τρόπο με τον οποίο εκτελέστηκε ο προϋπολογισμός της ΕΕ
• Εξετάζει αναφορές πολιτών και συγκροτεί εξεταστικές επιτροπές
• Συζητά τη νομισματική πολιτική με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
• Υποβάλει ερωτήσεις στην Επιτροπή και το Συμβούλιο
• Εκτελεί χρέη παρατηρητή σε εκλογικές διαδικασίες

Δημοσιονομικές

• Καταρτίζει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, μαζί με το Συμβούλιο
• Εγκρίνει τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, δηλαδή το «Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο»

Σύνθεση

Ο αριθμός των ευρωβουλευτών για κάθε χώρα είναι γενικά ανάλογος του πληθυσμού της, αλλά ισχύει η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας: καμία χώρα δεν μπορεί να έχει λιγότερους από 6 ή περισσότερους από 96 βουλευτές, ενώ ο συνολικός αριθμός τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 750 (συν τον πρόεδρο). Οι βουλευτές συγκροτούν ομάδες με βάση την πολιτική τους τοποθέτηση, και όχι την εθνικότητά τους.

Ο/Η πρόεδρος εκπροσωπεί το Κοινοβούλιο στα άλλα όργανα της ΕΕ και στον έξω κόσμο και έχει τον τελευταίο λόγο στην έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Πώς λειτουργεί το Κοινοβούλιο

Οι εργασίες του Κοινοβουλίου διεξάγονται σε δύο στάδια:

• Επιτροπές – για την προετοιμασία της νομοθεσίας.
  Το Κοινοβούλιο αριθμεί 20 επιτροπές και τρεις υποεπιτροπές, καθεμία από τις οποίες ασχολείται με συγκεκριμένο τομέα πολιτικής. Οι επιτροπές εξετάζουν νομοθετικές προτάσεις, ενώ οι βουλευτές και οι πολιτικές ομάδες μπορούν να προτείνουν τροποποιήσεις ή να απορρίψουν το νομοσχέδιο. Τα θέματα αυτά συζητούνται επίσης στο πλαίσιο των πολιτικών ομάδων.
• Σύνοδοι ολομέλειας – για την έγκριση της νομοθεσίας.
  Πρόκειται για συνεδρίαση του συνόλου των βουλευτών με σκοπό την τελική ψηφοφορία για το προταθέν νομοσχέδιο και τις προταθείσες τροποποιήσεις. Συνήθως η σύνοδος ολομέλειας πραγματοποιείται στο Στρασβούργο για τέσσερις ημέρες κάθε μήνα, αλλά μερικές φορές πραγματοποιούνται συμπληρωματικές σύνοδοι στις Βρυξέλλες.

Το Κοινοβούλιο και εσείς

Αν θέλετε να ζητήσετε την παρέμβαση του Κοινοβουλίου για ένα συγκεκριμένο θέμα, μπορείτε να υποβάλετε σχετική αναφορά (ταχυδρομικά ή ηλεκτρονικά).

Οι αναφορές μπορούν να καλύπτουν οποιοδήποτε θέμα που εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ.

Για να υποβάλετε αναφορά, πρέπει να είστε πολίτης κράτους μέλους της ΕΕ ή μόνιμος κάτοικος της ΕΕ. Οι εταιρείες ή άλλοι οργανισμοί πρέπει να έχουν την έδρα τους στην ΕΕ.

Άλλοι τρόποι για να έλθετε σε επαφή με το Κοινοβούλιο είναι να επικοινωνήσετε με τον ευρωβουλευτή της περιοχής σας ή με το Γραφείο Πληροφοριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην εκάστοτε χώρα.

Προϋπολογισμός: πώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αξιοποιεί στο έπακρο την ετήσια χρηματοδότησή του

Το Κοινοβούλιο είναι σε θέση να υποστηρίξει το έργο των μελών του και να λειτουργεί σε 24 διαφορετικές γλώσσες χάρη στον ετήσιο προϋπολογισμό του. Αυτό αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο των συνολικών διοικητικών δαπανών όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και μόνο το 1,2% του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ. Η συντριπτική πλειοψηφία της χρηματοδότησης της ΕΕ επενδύεται απευθείας στα κράτη μέλη.

Η πολυγλωσσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όλες οι επίσημες γλώσσες είναι εξίσου σημαντικές: τα κοινοβουλευτικά έγγραφα δημοσιεύονται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΒΕΚ) έχουν το δικαίωμα να εκφράζονται προφορικά και γραπτά στην επίσημη γλώσσα της επιλογής τους. Έτσι εξασφαλίζεται ότι ο καθένας μπορεί να παρακολουθεί το έργο του Κοινοβουλίου και να έχει πρόσβαση σε αυτό.

Όλοι οι πολίτες της ΕΕ πρέπει να μπορούν να διαβάζουν τη νομοθεσία που τους επηρεάζει στη γλώσσα της χώρας τους. Ως συννομοθέτης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης καθήκον να διασφαλίζει ότι η γλωσσική ποιότητα όλων των νόμων που θεσπίζει είναι άψογη σε όλες τις επίσημες γλώσσες

Οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να παρακολουθούν το έργο του Κοινοβουλίου, να θέτουν ερωτήματα και να λαμβάνουν απαντήσεις στη δική τους γλώσσα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.