Διακρατική σύνοδος Ισπανίας Τουρκίας στη Μαδρίτη – Ο Ερντογάν συναντάται με τον βασιλιά Φελίπε

Τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχεται το απόγευμα στο Παλάτι ο Ισπανός βασιλιάς Φελίπε, στο πλαίσιο της διμερούς επίσημης επίσκεψης που πραγματοποιεί στη Μαδρίτη, ο πρόεδρος της Τουρκίας. Ο Ερντογάν συνοδευόμενος από υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης θα συμμετάσχει στην VIII Διακυβερνητική Σύνοδο Κορυφής μεταξύ των δύο χωρών, η οποία θα έχει οικονομικό και επιχειρηματικό περιεχόμενο και στην οποία θα υπογραφούν πολλές συμφωνίες. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί αύριο Πέμπτη 13 Ιουνίου στο μέγαρο της Μονκλόα μεταξύ Σάντσεθ, Ερντογάν και υπουργών των κυβερνήσεων των δύο χωρών.

Ανταπόκριση: Δώρα Μακρή

Η τελευταία διμερής σύνοδος κορυφής μεταξύ Ισπανίας και Τουρκίας πραγματοποιήθηκε στην Άγκυρα το 2021, μια συνάντηση στην οποία υπογράφηκαν πέντε συμφωνίες που αφορούν σε έργα για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έργα ύδρευσης , συνεργασία για τον αθλητισμό, τις επιστήμες αλλά και συνεργασία για την καταπολέμηση των φυσικών καταστροφών. Όταν ανακοίνωσαν ότι θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση της Μαδρίτης , ο Πέδρο Σάντσεθ και ο Ερντογάν συμφώνησαν ότι η διοργάνωση αυτής της συνόδου κορυφής είναι άλλο ένα παράδειγμα των εξαιρετικών διμερών σχέσεων που διατηρούν η Ισπανία και η Τουρκία.

Ο Τούρκος πρόεδρος συνοδεύεται επίσης και από σημαντικό αριθμό επιχειρηματιών οι οποίοι θα πάρουν μέρος σε παράλληλο φόρουμ Τούρκων και Ισπανών επιχειρηματιών που οργανώνεται στα κεντρικά γραφεία της τράπεζας BBVA. Η Ισπανία είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που διατηρεί τις καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία και είναι επίσης ένας από τους κύριους εμπορικούς της εταίρους. Η Ισπανία είναι ο έκτος πελάτης τουρκικών εξαγωγών στον κόσμο και ο τρίτος στην ΕΕ, μετά τη Γερμανία και την Ιταλία, με όγκο σχεδόν 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022. Ομοίως, η Ισπανία είναι ο δέκατος προμηθευτής της Τουρκίας και τέταρτος στην ΕΕ, με όγκο εμπορίου 7 δισεκατομμύρια δολάρια. Πρόκειται για μια συνάντηση που πραγματοποιείται εκ περιτροπής στη Μαδρίτη και την Άγκυρα και η τελευταία σύνοδος κορυφής που έγινε στην Ισπανία, ήταν το 2018 μεταξύ του Μαριάνο Ραχόι, τότε πρωθυπουργού της ισπανικής κυβέρνησης, και του Τούρκου ομολόγου του, Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Ο Ερντογάν επισκέφθηκε την Ισπανία για τελευταία φορά πριν από δύο χρόνια, τον Ιούνιο του 2022, με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, και επρόκειτο να συμμετάσχει και στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που πραγματοποιήθηκε στη Γρανάδα το 2023, αλλά δεν παρευρέθηκε για λόγους ατζέντας.

Η αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους

Σάντσεθ και Ερντογάν θα εξετάσουν επίσης στη συνάντηση τους, την απόφαση της Ισπανίας να αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης. Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαν οι δύο ηγέτες μετά από αυτή την αναγνώριση, συμφώνησαν επίσης ότι αυτή η απόφαση μπορεί να βοηθήσει στην επανέναρξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας που θα βάλει τέλος στη βία και συζήτησαν την ανάγκη να ενωθούν προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την υλοποίηση της λύσης των δύο κρατών. Δεσμεύτηκαν επίσης να εργαστούν για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και να προωθήσουν τη λύση των δύο κρατών όπως αυτό διατυπώθηκε και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Ισπανία, μαζί με τη λεγόμενη Αραβική Ομάδα Επαφής για τη Γάζα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Ερντογάν επαίνεσε την απόφαση της Ισπανίας να αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης, ενώ ταυτόχρονα ανέβασε τον τόνο της κριτικής του κατά του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενζαμίν Νετανιάχου, για τις επιχειρήσεις του στη Γάζα, ως απάντηση στις επιθέσεις της Χαμάς.

Οικονομική και στρατιωτική συνεργασία

Η συνάντηση υψηλού επιπέδου θα έχει σημαντικό οικονομικό και επιχειρηματικό περιεχόμενο και αναμένεται να υπογραφούν συμφωνίες σε διάφορους τομείς. Η Ισπανία στις επίσημες ανακοινώσεις της επικεντρώνεται κυρίως στις οικονομικές συμφωνίες και στο ζήτημα της Παλαιστίνης είναι όμως γνωστός ο ρόλος της τα τελευταία χρόνια καθώς σε μία προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του γεωπολιτικού της ρόλου εμφανίζεται συχνά ως μεσολαβήτρια με τον πιο “άβολο” συνομιλητή της ΕΕ: Την Τουρκία. Την ίδια ώρα που πολλά κράτη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας βρίσκονται σε αντιπαράθεση μαζί της, η ισπανική κυβέρνηση λειτουργεί είτε ως συνομιλήτρια είτε ως πυροσβέστης.

Οι βασικοί λόγοι των διακρατικών σχέσεων είναι καταρχάς η εκτόξευση των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών με περίπου 600 σημαντικές ισπανικές εταιρείες εγκατεστημένες στην Τουρκία. Ο δεύτερος ισχυρός λόγος είναι η στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών. Παρότι στην επίσημη ανακοίνωση της ισπανικής πλευράς στην τελευταία συνάντηση τους το 2021 δεν έγινε οποιαδήποτε αναφορά για πώληση πολεμικών πλοίων, και η ισπανική πλευρά εστίασε κυρίως στις συμφωνίες οικονομικού χαρακτήρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν το ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου, που ακολούθησε της επίσκεψης.

Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ισπανία είναι, σε μεγάλο βαθμό, αντίθετες με αυτές που διατηρεί η Τουρκία με διάφορα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίθετα, η Ισπανία διατηρούσε πάντα μία ουδέτερη στάση.

Η Μαδρίτη συνεχίζει να αναλαμβάνει διεθνείς πρωτοβουλίες με πρόσφατη αυτή της αναγνώρισης της Παλαιστίνης ενισχύοντας τον διεθνή της ρόλο όμως σε σχέση με την Τουρκία ή σε μία ενδεχόμενη κρίση Τουρκίας και ΕΕ, η Ισπανία θα ακολουθήσει μεν τις επιταγές της ΕΕ καθώς δεν ξεχνά τον ευρωπαϊκό της ρόλο και ενδεχομένως αναλαμβάνοντας ρόλο “πυροσβέστη” ή άτυπου μεσάζοντα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι θα εγκαταλείψει και τα εθνικά της συμφέροντα.

Στη σύνοδο του 2021, ο Σάντσεθ επιχείρησε να αναζωπυρώσει την πρωτοβουλία του 2005 του προκατόχου του Θαπατέρο που αφορούσε στη “Συμμαχία των Πολιτισμών”. «Είμαστε δύο άκρα της Μεσογείου, δύο περιοχές με έντονο συμβολισμό. Και οι κυβερνήσεις μας αγωνίζονται από κοινού εδώ και χρόνια στη διεθνή σκηνή, για την υπεράσπιση των αξιών του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου», είχε δηλώσει ο Πέδρο Σάντσεθ στην Άγκυρα, τονίζοντας την υποστήριξη και από τις δύο πλευρές της “Συμμαχίας των Πολιτισμών”, μιας πρωτοβουλίας της Ισπανίας και της Τουρκίας που χρηματοδοτείται από τα Ηνωμένα Έθνη για την καταπολέμηση των θρησκευτικών και πολιτιστικών συγκρούσεων.