Γαλλικές βουλευτικές εκλογές: Τα σενάρια της επόμενης μέρας

Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι Γάλλοι πολίτες για τον β΄ γύρο των βουλευτικών εκλογών και όπως διαβεβαιώνουν οι δημοσκοπήσεις θα επικρατήσει η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν, χωρίς ωστόσο να εξασφαλίζει την απαιτούμενη πλειοψηφία. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ενδεχόμενο επικράτησης ενός ακροδεξιού σχηματισμού προκαλεί προβληματισμό και ανησυχία, όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε όλη την Ευρώπη.

Με βάση τις δημοσκοπικές έρευνες, δύο είναι τα βασικά σενάρια για την επόμενη μέρα στη Γαλλία: αν η RN της Λεπέν εξασφαλίσει τον μαγικό αριθμό των 289 εδρών για την απόλυτη πλειοψηφία στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση ή όχι.

Απόλυτη πλειοψηφία RN

Στην πρώτη περίπτωση, ο Εμανουέλ Μακρόν είναι υποχρεωμένος να παραδώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον πρόεδρο της RN, Ζορντάν Μπαρντελά, περνώντας πλέον σε καθεστώς  «συμβίωσης» ή «συγκατοίκησης».

Τι σημαίνει αυτό; Όταν ο πρόεδρος και ο πρωθυπουργός της Γαλλίας προέρχονται από διαφορετικά πολιτικά στρατόπεδα, η εκτελεστική εξουσία είναι μοιρασμένη και αμφότεροι υποχρεούνται να συνεργαστούν για το καλό της χώρας.

Η επιτυχία της διακυβέρνησης της χώρας στο πλαίσιο μιας πολιτικής «συμβίωσης» εξαρτάται από το πόσο καλή είναι η συνεργασία προέδρου και πρωθυπουργού. Στο ισχύον Σύνταγμα της 5^ης Δημοκρατίας του 1958 δεν προβλέπεται πάντως ρητά μια τέτοια συμβίωση.

Ευχέρεια κινήσεων της κυβέρνησης

Το πιο σημαντικό πεδίο δράσης για τον πρωθυπουργό σε μια συμβίωση είναι η εσωτερική πολιτική, όπου η κυβέρνηση έχει το πρώτο λόγο.

Αντίθετα, στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας της χώρας, κυβέρνηση και πρόεδρος μοιράζονται τις εξουσίες, με τον πρόεδρο να είναι αρμόδιος για τις εξωτερικές σχέσεις.

Υπάρχει ενδεχόμενο συνεργασίας;

Ο πρόεδρος Μακρόν επανειλημμένα έχει πει ότι απορρίπτει μεγάλο τουλάχιστον μέρος του προγράμματος της Εθνικής Συσπείρωσης. Όμως παράλληλα είναι μάλλον απίθανο ο Γάλλος πρόεδρος να προσπαθήσει να μπλοκάρει πλήρως μια κυβέρνηση της RN . Αναγκαστικά, και οι δύο πλευρές θα πρέπει να αναζητήσουν έναν κοινό παρονομαστή, με τους αναλυτές να επισημαίνουν ότι το κόμμα της Λεπέν ενδέχεται να προσπαθήσει να φέρει σε δύσκολη θέση τον πρόεδρο, εξωθώντας τον σε παραίτηση.

Απλή πλειοψηφία RN

Σε αυτήν την περίπτωση, το τοπίο θολώνει πολύ. Ο Μπαρντελά έχει υποσχεθεί ότι θα αρνηθεί την πρωθυπουργία αν νικήσει στις εκλογές, χωρίς όμως να εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία.

Την ίδια ώρα, ο Εμανουέλ Μακρόν διαβεβαιώνει τους πολίτες ότι δεν θα δεχτεί να σχηματίσει κυβέρνηση με την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν.

Αν κανένας πολιτικός συνασπισμός δεν είναι σε θέση να συγκεντρώσει τις έδρες της απόλυτης πλειοψηφίας, τότε ουσιαστικά μπλοκάρεται η δημιουργία κυβέρνησης. Ο πρόεδρος της δημοκρατίας δεν μπορεί να προχωρήσει σε διάλυση του Κοινοβουλίου, καθώς το γαλλικό Σύνταγμα προβλέπει περίοδο διαβουλεύσεων και αναμονής διάρκειας ενός έτους.

Δεν είναι αυτή τη στιγμή σαφές πώς θα αντιδράσουν όλα τα κόμματα σε περίπτωση μη επίτευξης της απόλυτης πλειοψηφίας στην Εθνοσυνέλευση. Μόνο για την Μαρίν Λεπέν είναι γνωστό ότι, σε αυτό το ενδεχόμενο, προκρίνει νέα προσφυγή στις κάλπες. Έτσι, φαίνεται ότι πολλά θα εξαρτηθούν από την πολιτική δυναμική που θα σχηματιστεί μετεκλογικά, αφού ούτως ή άλλως δεν υπάρχει συνταγματικός τρόπος που να εξαναγκάζει σε παραίτηση τον πρόεδρο.

Στα πιθανά ενδεχόμενα αυτού του σεναρίου περιλαμβάνεται και μια υπερκομματική κυβέρνηση τεχνοκρατών, για την οποία ωστόσο δεν υπάρχει προηγούμενο στην 5^η Γαλλική Δημοκρατία.

Επίσης, ο Μακρόν θα μπορούσε να επικαλεστεί το άρθρο 16 του γαλλικού Συντάγματος, το οποίο παρέχει στον πρόεδρο έκτακτες εξουσίες σε καταστάσεις κρίσης, για να διασφαλιστεί η συνέχεια του κράτους. Σε αυτήν την περίπτωση, ο Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να ψηφίσει νόμους και να εκδώσει διατάγματα χωρίς την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.

Ωστόσο, αναλυτές θεωρούν ότι αυτή η προοπτική δεν αποτελεί ρεαλιστική επιλογή για τον Μακρόν, αφού μια διακυβέρνηση αποκλειστικά με διατάγματα θα έθετε τη Γαλλία σε καθεστώς μόνιμης κρίσης.

Πηγές: DW, Politico